Groenten en Fruit: Denk vooral in korte keten!

Verpakkingsvrij en duurzaam je boodschappen doen? Appeltje-eitje met onze tips!

Groenten en Fruit: Denk vooral in korte keten!

Lokaal en biologisch eten met het seizoen mee is één van de meest duurzame stappen die je kunt zetten. En natuurlijk koop je je groenten & fruit zoveel mogelijk zonder verpakking.
Een tijd geleden deelde Tiphaine deze anekdote op onze socials:
“Vroeger, toen ik nog niet zo zeer bezig was met een duurzame leefstijl, kocht ik zoete aardappelen wanneer ik er zin in had, uit de supermarkt, per vliegtuig uit Zuid-Amerika gevlogen en vol pesticiden bespoten.”
-> De eerste kleine duurzame stap was om een biologische variant te kopen.
-> De volgende stap was om de biologische zoete aardappelen alleen te kopen wanneer ze in Nederland werden geteeld.
-> Tegenwoordig kweekt ze ze zelf in de moestuin. Lokaal, biologisch en in het seizoen. (H)Eerlijk. 👌🌍💚”

Kleine stapjes – Grote (positieve) impact

Zomaar een voorbeeld van kleine stapjes die je kunt zetten voor een klimaatbewuster bestaan: anders eten en anders je groenten en fruit kopen of zelf je groenten en fruit telen. Natuurlijk, niet iedereen heeft een eigen tuin of groot balkon, maar je kunt bijvoorbeeld ook denken om je aan te sluiten bij een moestuinvereniging (‘eigen’ tuin) of bij een moestuin buurtinitiatief (vrijwilligerswerk). In de gemeente Apeldoorn zijn er diverse moestuin verenigingen en initiatieven te vinden (zie voor meer informatie: Lokale duurzame initiatieven).

Vers van het land

Heb je geen groene vingers, geen tijd/zin om te tuinieren en/of koop je liever je groenten en fruit vers van het land? Kies dan liever voor seizoensgebonden producten die duurzaam, biologisch en/of lokaal zijn geteeld. Let op de bordjes met het land van oorsprong bij de natuurwinkel en in de supermarkt, of ga naar de (biologische) markt, of koop/bestel je groenten bij een lokale boerderij of coöperatie (zie voor meer informatie: Lokale duurzame initiatieven).

Fork Ranger

Soms kan het best ingewikkeld zijn om goed geïnformeerd de juiste keuze te maken qua voeding. Gelukkig zijn er mensen die heel veel tijd stoppen in onderzoek en dat in een handige (gratis) app zetten, zoals de app ‘Fork Ranger‘. Deze app helpt je om het zo makkelijk mogelijk te maken om klimaatvriendelijk te eten. Ze gebruiken data en storytelling om te laten zien welke keuzes het meeste uitmaken en ontwikkelen makkelijke recepten om kennis in praktijk te brengen.

Too Good To Go & geredde groenten & fruit

Het beste kies je dus voor lokale producten uit de volle grond (of uit het land, of uit de EU). Als consument heb je invloed op het aanbod. Niet voor niets wordt er gezegd dat je elke dag met je portemonnee stemt op de wereld die je graag wilt hebben: hoe minder van bepaalde producten (bij voorbeeld uit verre landen) worden verkocht, hoe minder besteld wordt door de winkelier. Het is in niemands belang om producten uit ver te laten komen als ze toch worden verspild.
Dit gezegd hebbende, groenten en fruit staan op de top 3 van het meeste verspilde soort voedsel in Nederland. Door groenten en fruit uit de kortingbak “Tegen voedselverspilling”, via een TooGoodToGo aanbieding, of bijvoorbeeld door je aan te melden als ‘soldaat’ van de No Waste Army kun je groenten en fruit redden die anders worden verspild.

Groente en fruit netten & zakjes

De meeste groenten en fruit kun je op de markt en zelf in sommige supermarkten en natuurwinkels gewoon los in een mand (en op de band bij de kassa) doen. Als je liever de groenten en fruit inpakt, kun je ervoor kiezen om herbruikbaar/wasbaar zakjes en netjes te gebruiken. Hiermee vermijd je veel verpakkingsafval.
Herbruikbare zakjes en netjes, zijn (zeer) stevig maar licht in gewicht, verkrijgbaar in allerlei kleuren, vormen en maten, ook in verschillende materialen: (bio)katoen, nylon.
Wasbaar op 30 °C in de wasmachine, doe ze liever niet in de droger want ze kunnen krimpen.
Als je een beetje handig bent met een naaimachine, kun je ze ook zelf maken, van oude lakens bijvoorbeeld. Zorg er alleen voor dat je een niet al te zwaar materiaal gebruikt want in sommige winkels (en supermarkten) kun je niet de weegschaal resetten (“tarreren“), en betaal je dus het gewicht van het zakje zelf mee met de inhoud.
Bonus Tips voor je eigen verpakking:

  • Kies liever voor een plasticvrij variant, want nylon zakjes laten microplastics los tijdens gebruik en tijdens het wassen.
  • Doe fruit en groenten die wat zachter zijn en snel kunnen beschadigen, in een bakje (kunststof/RVS) – maar let op dat je het gewicht van het bakje niet meeweegt. Dus weeg eerst de groente of het fruit los om de prijs te bepalen en stop het daarna in je bakje.

Zero Waste Wandeltour

Is winkelen met je eigen verpakkingen nieuw voor je en weet je niet zo goed wat daarin mogelijk is, of voel je nog een drempel om dat te gaan doen? We nemen je dan graag eens mee op “zero waste wandeltour”. Tijdens de tour laten onze lokale Zero Waste helden zien waar je terecht kan met je eigen verpakkingen en hoe makkelijk en gewoon dat is. Deze wandeltours worden een paar keer per jaar georganiseerd en zien er zo uit: https://www.youtube.com/watch?v=OrOai3UmDvc
Abonneer je op onze maandelijkse nieuwsbrief, houd de agenda in gaten of stuur ons een mailtje als je een zero waste wandeltour in Apeldoorn wilt volgen.

Eigen verpakking welkom

Over het algemeen mag je losse producten kopen met je eigen verpakking, het kan soms gebeuren dat een winkelier het zelf niet fijn vindt omdat hij/zij het niet hygiënisch vindt. Je kunt het altijd aan de winkelier vragen, of letten of je een sticker op de winkelruit of marktkraam ziet.
Om de drempel te verlagen voor klant EN winkelier, heeft Zero Waste Nederland namelijk een sticker ontworpen met daarop te tekst “Neem gerust je eigen verpakking mee”. Bij veel winkels en marktkramen in heel Nederland wordt zo duidelijk aangegeven via deze raamsticker dat de winkelier het heel normaal vindt als je je eigen verpakkingen meeneemt.
In Apeldoorn hebben we deze winkels in kaart gebrachthttps://tinyurl.com/4vs85vsw
Wil je als winkelier of marktkraamhouder binnen de gemeente Apeldoorn zo’n sticker op je winkelraam of marktkraam opplakken? Stichting Zero Waste Apeldoorn heeft een aantal stickers op voorraad, je kunt een sticker via de mail aanvragen: info@zerowasteapeldoorn.nl.

Hergroeibare groenten

Wist je dat je nieuwe planten kunt kweken uit keukenafval? Oftewel, de ‘kontjes’ van groenten & kruiden opnieuw laten groeien! 😄🍀🌱🌿💚

Gooi de wortels van je (biologische) groenten niet weg!
Met een beetje zon en water kun je bosuitjes, selderij, sla, venkel en prei opnieuw laten groeien – daar heb je geen groene vingers, en ook niet eens een tuintje of balkon, voor nodig! 🥬🌱 Het is echt eenvoudig, en het werkt echt! 👌

Zo doe je dat:

Om nieuwe kruiden en groenten uit restjes te laten groeien, houd je een stuk van de stengel (met de wortel) over tijdens het voorbereiden van je maaltijd:

  • Zet de stengel in een pot met een beetje water (zorg ervoor dat bladeren het water niet raken) en zet de pot op een zonnige plek;
  • Ververs het water om de paar dagen;
  • Na een paar dagen beginnen de wortels te ontspruiten vanaf de onderkant van de stengel en groeien nieuwe stelen of nieuw blad in het midden van de plant;
  • Je kunt daarna de nieuwe kruiden-/groentenplant in een potje met potgrond overzetten.

Om de plant opnieuw te laten groeien moet de stengel/het kontje (minimaal) de volgende lengte hebben:

  • Venkel & Sla: stronkje van 2 tot 5 cm
  • Paksoi, Selderij, Citroengras, Prei & Bosui: stronk/stengels van 5 tot 10 cm
  • Basilicum & Koriander: stengels van minstens 10 cm

Wat kun je nog meer laten hergroeien?

Wortelgroenten

Je kunt zowel het knolgewas als het loof van wortelen, pastinaak, bieten en rapen eten!
Bewaar minstens 2cm van het bovenstuk van het knolgewas, plaats deze in een ondiepe schaal met water op een zonnige vensterbank. Binnen een week heb je verse groene toppen (heerlijk voor salades of pesto’s). Als je het knolgewas zelf wilt laten groeien, wacht dan tot deze stek meer wortels heeft gekregen en plant het in potgrond. Geef regelmatig water. Na 6-8 weken kun je de groenten weer oogsten.

Gember

Plant een stekje van de gemberwortel in potgrond (knoppen naar boven) op een zonnige vensterbank. Geef het voldoende water, maar nooit veel in een keer. Na een paar weken komen er scheuten uit de plant. Na een paar maanden kun je de gember oogsten door de plant omhoog te trekken en de groeiende wortels af te snijden. Herplant weer een stekje om jouw gemberoogst het hele jaar door gaande te houden!

Knoflook & Ui

Plant een teentje knoflook (met de wortels naar beneden) of het afgesneden worteluiteinde van de ui (minstens 2,5 cm boven de wortel) in een pot met aarde. Houd het in direct zonlicht, geef twee keer per week water. Na een paar dagen steken spruiten uit, die uiteindelijk groot worden en onder de grond ontwikkelt zich een nieuwe knoflookbol/uienbol.

Aardappelen

Snij 1 aardappel (met ‘ogen’/uitlopers aan elke kant) in 2 stukken. Plant de stukjes een paar centimeter diep (ogen naar boven) in potgrond en voeg regelmatig water toe. Na een maand kun je beginnen met het oogsten van de aardappelen (krieltjes) of ze nog een paar weken laten groeien.

🔗 LINKS

Beewashing: trap er niet in!

Beewashing, lijkt op greenwashing en dat is het ook, maar dan specifiek gericht op bijen. 🐝

Met de honingbij gaat het beter in Nederland, maar meer dan de helft van de 350 Nederlandse bijensoorten staat op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten of is zelfs al uit het land verdwenen. Dat is problematisch, want veel planten zijn afhankelijk van de bestuiving door wilde bijen.
De belangrijkste oorzaak daarvan: voedselgebrek door te weinig wilde bloemen en te weinig plekken waar de bijen kunnen nestelen.
Als burger wil je graag je goedbedoelde hulp aanbieden en bedrijven die initiatieven tonen om de insecten te redden een hart onder de riem steken, maar let wel op: veel bedrijven spelen hier sluw op in met ‘beewashing’.

Het grootste en bekendste voorbeeld van Beewashing is bedrijven/tuincentra die spullen verkopen onder het mom van de “bijen redden”, die uiteindelijk nutteloos of zelfs averechts kunnen werken, zoals:
– (deels) uitheemse zaadmengsels waar de wilde bijen niks aan hebben;
– kleurrijke cultuurplanten en bloembollen die van de andere kant van de wereld komen of die steriel zijn (zonder nectar of stuifmeel) waar bijen niks mee kunnen; of waar veel bestrijdingsmiddelen op zitten, die de bijen vergiftigd;
– insectenhotels die niet werken* (zie commentaren)

Maar je kunt ook denken aan boeren die kleurrijke akkerranden inzaaien, bijvoorbeeld naast een aardappelakker, die meerdere keren per week bespoten worden.

Hoe voorkom je dat jij verkeerd kiest?
> De oplossing om de wilde bijen een handje te helpen ligt juist vaak bij NIETS of MINDER doen:
– Laat het hele jaar door (ook in de winter!) de natuurlijke “rommel” liggen in je tuin, zoals afgeknakte stengels, rommelhoekjes met bladeren of kevergaatjes in een dode boom;
– Gebruik GEEN gif tegen luizen, slakken en mieren;
– Maai je gras niet of niet te vaak en gefaseerd;
– Kijk wat er uit zichzelf in je tuin of boomspiegel opkomt aan inheemse bloemen, zoals paardenbloem, duizendblad en melkdistel: dat zijn juist de planten waar wilde bijen op afkomen!
> Zaai biologische, inheemse bloemen in je tuin, maar denk ook aan LATE BLOEIERS (herfst)
> Let goed op bij het kopen of zelf maken van een insectenhotel

🔗 LINKS:
Bron: artikel Anne Havelaar, 9 juni 2022 -> https://downtoearthmagazine.nl/iedereen-op-bij-les
> https://bijenclub.com/bloemen-voor-bijen/onweerstaanbare-bloemen-voor-bijen-kalender/
> https://www.eigenwijsblij.nl/huis-tuin/veelgestelde-vragen-en-antwoorden-over-bijenhotels

Voer de bij bij 🐝

22 april is de Dag van de Aarde.
Dit is een jaarlijks evenement dat in het teken staat van milieubescherming, en is sinds zijn introductie in 1970 een populair fenomeen geworden.
Ieder jaar wordt de periode vanaf 22 april tot eind april/mei uitgeroepen tot Week van de Aarde; en tot eind mei tot Maand van de Aarde met als hoogtepunt de Dag van de Aarde op 22 april. De activiteiten worden wereldwijd gecoördineerd door de Earth Day Association.

Nationale Zaaidag
En zo is in Nederland op 22 april ook het Nationale Zaaidag .☀️🌻🌷🐝
Op maar liefst 3000 verschillende plekken in Nederland openen tussen 10 en 22 april voedselbanken voor bijen: plekken waar je gratis inheems bloemzaad kunt ophalen. Zo kunnen we deze essentiële bestuivers samen een flinke boost geven! Want bijen, hommels, zweefvliegen, vlinders en nog veel meer bestuivers spelen een cruciale rol in ecosystemen én zijn onmisbaar voor onze voedselvoorziening.

Pollinators
Zaai er dus dit voorjaar flink op los, samen met The Pollinators. Want als het goed gaat met bestuivers, gaat het ook goed met ons.
The Pollinators voert deze actie omdat bijen het moeilijk hebben. Er is steeds minder ruimte voor bloemen. “En dat terwijl ze onmisbaar zijn in onze voedselketen: 80 procent van ons voedsel is afhankelijk van de bestuiving door bijen en aanverwante insecten”, aldus de initiatiefnemers.

In Apeldoorn kun je op zo’n 45 (!) plekken gratis bloemzaadjes ophalen! Zo werkt het:
1. Zoek een Voedselbank voor Bijen bij jou in de buurt. Het adres is bij benadering in verband met privacy. De Voedselbank voor Bijen geeft na het eerste contact het exacte adres.
2. Vul het contactformulier in om contact op te nemen met een Voedselbank voor Bijen.
3. Maak een afspraak in onderling overleg.

Zaaien doen we dus samen op 22 april, tijdens de Nationale Zaaidag & Dag van de Aarde!
(Tja, dan kan natuurlijk ook een dag eerder of later als je op 22 april andere afspraken hebt, hé 😜)

🐞🌸🐞🐝🌱🌻🌷🐞🐝🐛

🔗 Links
ThePollinators: https://www.thepollinators.org/
Voedselbanken voor bijen: https://voerdebijbij.nl/voedselbanken/
Dag van de aarde: https://www.dagvandeaarde.nl/dag-van-de-aarde/

Zaadjes, Planten, Bomen en Struiken

Terwijl de ongeduldige en/of goed georganiseerde tuinier al lang zaden in de kas of in een warme en gesloten ruimte heeft laten kiemen en al klaar staat om ze te verspenen, heeft de avontuurlijke en/of luie tuinier (waaronder yours truly 😅) gewacht totdat de temperatuur een paar dagen achter elkaar rond de 10 graden bleef hangen – en de zon een paar uur achter elkaar scheen – om zaden en zaailingen rechtstreeks in de grond te planten. Of je nu groenten & fruit in je eigen tuin, in een moestuin (vereniging) of op je balkon kweekt en ongeacht wanneer je aan de slag gaat: een belangrijke tip is om met een goede basis te beginnen. 🌱🍎🥕

Biologisch & inheems
Kies bij voorkeur voor biologisch gecertificeerde en inheemse grondsoorten, zaden, zaailingen en planten, die van nature in Nederland voorkomen of zijn geproduceerd.

Voorraad
Voordat je nieuwe zaden koopt, controleer je je oude voorraad. Maak eerst de oude zaden op voordat je een nieuw zakje opent. Ook als de T.H.T-datum al is verstreken: de meeste zaden blijven veel langer goed dan op het zakje staat aangegeven. De kans is klein dat niet alles gaat kiemen, maar het is altijd de moeite waard om ze te planten in plaats van weg te gooien. Bewaar je zaden in afgesloten papieren zakjes, droog, in het donker, en in een goed afgesloten kistje – vooral als je je zaadjes niet in je huis bewaart: knaagdieren zijn er dol op!

Ruilen
Je kunt ook met andere tuiniers die ook biologisch tuinieren zaden en zaailingen ruilen of delen. In Apeldoorn (en bij sommige moestuinverenigingen) vind je planten- en zadenbiebs waar je van ongeveer april tot november planten en zaden kunt ruilen; maar bekijk ook wat het aanbod is in de online weggeefhoek en tuiniersgroepen op Facebook.

Struikroven
Struikrovers (van de stichting Struikroven ) redden bestaande planten en struiken, die moeten wijken voor sloop of renovatie van woonwijken, en geven het in de omgeving een nieuwe bestemming.
Dit kun je ook doen door buurtapps en Facebook groepen in de gaten te houden en zelf een soort “Struikrover” held te worden door planten over te nemen en ze een nieuwe plek in je tuin of op je balkon te geven.

🔗 Kaart Apeldoorn

Tegels eruit, Vijver erin! 🐸💧🦎🌱

Het liefst zonder visjes. Tijdens het informatieve kikkercafé, georganiseerd door een lokale politieke partij eerder dit jaar, leerden we dat het heel slecht gaat met amfibieën in Nederland. Je kunt bijdragen door een vijver(tje) in je tuin aan te leggen.

Kosten
Een vijver aanleggen in de tuin hoeft niet duur of moeilijk te zijn, maar dat is natuurlijk afhankelijk van de grootte van de vijver. Wanneer je kiest voor een ecologische tuinvijver, onderhoudt deze zichzelf grotendeels en heb je geen filters of pompen nodig! Het mooie is dat je bijna overal een natuurlijke vijver kunt aanleggen.
Bonus Tip: Check ook het aanbod op de weggeefhoek en Marktplaats. Je kunt er van alles vinden, van voorgevormde vijvers tot keien, dakpannen en oude potten (handig voor het inrichten van schuilplekken rondom de vijver/tuin).

Beschermd
In Nederland zijn amfibieën beschermde soorten, dus let op: het meenemen van een beetje kikkerdril naar je vijver is eigenlijk niet toegestaan, en je mag geen amfibieën opvangen om ze in je vijver uit te zetten! Maar vrees niet, als je je tuin en de vijver aantrekkelijk en veilig inricht voor kikkers, padden en watersalamanders, zullen ze vanzelf de weg naar jouw tuinvijver vinden!


Tips voor een ecologische vijver

  • Graaf de ideale ecologische tuinvijver op een zonnig plekje.
  • Zorg voor zacht glooiende oevers waarop amfibieën gemakkelijk in en uit de vijver kunnen kruipen.
  • Maak je vijver minstens 60cm diep (liefst zelfs 1,5 meter), zodat de poel nooit tot op de bodem bevriest. Zorg ook voor ondiepe hoekjes die snel opwarmen.
  • Vul je vijver met onderwaterplanten die voor zuurstof en beschutting zorgen en een afzetplekje zijn voor eitjes.
  • Plaats GEEN vissen in je natuurlijke vijver. Ze eten namelijk veel van het andere waterleven op, zoals kikkervisjes, wat ten koste gaat van de dieren die je naar je tuin wilt lokken.
  • Zorg voor plekken met schaduw en schuilplaatsen in de buurt van de vijver.
    Noot: Hoe groter je vijver, hoe beter, maar vijvers groter dan 30m² vereisen wel een stedenbouwkundige vergunning.
    Kers op de taart
    Weet dat kikkers en padden dol op slakken en muggen(larven) zijn! Nog een goede reden om deze natuurlijke vijanden in je tuin te verwelkomen.

🔗 Links
Kijk voor meer informatie over het inrichten van een tuinvijver met kikkers en watersalamanders op:

Plant een geveltuin 🏡🌷🌻

Heb je geen tuin of wil je meer groen rondom je huis? Ga dan voor een geveltuintje of groene gevel! Deze zorgen voor ruimte voor dieren en insecten, werken verkoelend in de zomer en zorgen voor schonere lucht.

Tijdens de Week van de Groene Tuin legde Milieu Centraal uit hoe je stap voor stap een geveltuintje of groene gevel aanlegt!

1️⃣ Check bij je gemeente
Verwijder niet zomaar stoeptegels voor je huis/flat, maar check bij je gemeente wat de regels rondom geveltuinen zijn. Sommige gemeentes helpen zelfs een handje door de tegels en het zand te verwijderen. Check of er in jouw gemeente subsidies zijn voor vergroening in de Groene Subsidiewijzer (Zie 🔗 voor Apeldoorn)

2️⃣ Groene gevel?
Check de voegen. Een groene gevel kan met zelfklimmende planten tegen de muur. Dan is het belangrijk om eerst je voegwerk te controleren. Kan de muur de zelfklimmende planten aan?Je kunt ze ook op een klimconstructie laten klimmen. Deze kun je aan de muur bevestigen, maar ook daarvoor is het van belang om je muur goed te controleren.

3️⃣ Verwijder de tegels
Ga je de tegels zelf verwijderen? Wrik de tegels dan los met de spade. Gebruik de tegels voor een stapelmuurtje in je tuin of watergootje als je de regenpijp afkoppelt. Je kunt de tegels ook tweedehands aanbieden. (En meld de gewipte tegels aan voor het NK tegelwippen!)

4️⃣ Graaf het zand af
Het zand wat onder de tegels lag, moet je afgraven. Graaf minimaal 30 centimeter diep. Controleer bij je gemeente of ze een service hebben om zand of tegels op te halen.

5️⃣ Vul de plek met tuinaarde
De plek die is vrijgekomen bij het afgraven vul je met turfvrije tuinaarde. Let bij tuinaarde op het keurmerk met behulp van de Keurmerkenwijzer.

6️⃣ Plant of zaai de beplanting
De grond is nu klaar om beplant of ingezaaid te worden!

Dank voor de tip Week van de Groene Tuin ! 🤗

🔗Apeldoorn.nl/groeninitiatief

Ga zelf aan de slag met composteren

Eerder schreven we over het belang van een schone GFT stroom om er goede compost op grote schaal van te maken. Maar voor wie dat wil zijn er veel meer mogelijkheden om zelf compost te maken!
Er zijn echter ZO VEEL tips te delen over zelf compost. Dat gaat ons never-nooit lukken in een kort bericht. Daarom vandaag een paar highlights uit de website: CompostBrigade.nl
Raadpleeg vooral deze zeer handige website om ALLES te lezen wat er te weten is over composteren!

Composteren kun je op 4 manieren doen
🌱 Wormcomposteren: Bij wormcomposteren maak je gebruik van compostwormen om groente-, fruitresten en ander organisch materiaal om te zetten in een waardevolle grondverbeteraar: wormcompost. Je voert de wormen met niet gekookte groente en fruit.
🌱 Fermenteren (Bokashi): Fermenteren is een proces zonder zuurstof. Het is eigenlijk een vorm van voorvertering. Ook wel bekend als anaërobe compostering. Het is hetzelfde proces dat witte kool omzet in zuurkool.
🌱 Koud composteren: Koud composteren is de traditionele manier van composteren in de tuin. Gedurende het tuinseizoen worden rauwe organische resten uit keuken en tuin bij elkaar gebracht. Het gaat altijd om een mix van zogenaamde groene ingrediënten (rauwe, onbewerkte keukenresten en vers groen tuinmateriaal) en bruine ingrediënten (droog herfstblad en klein geknipt of gehakseld snoeihout).
🌱 Warm composteren: De bacteriën en schimmels in een composthoop produceren warmte. Als je zorgt voor een hoop met een goede materiaalmix, en genoeg zuurstof en vocht, werken de micro-organismen hard en produceren ze veel warmte. In een grotere hoop kan die warmte niet weg. Dan wordt de composthoop van binnen heet: 55 – 65 °C. Onkruidzaad en ziektekiemen gaan dood, en de compostering gaat snel. De compost is soms al na 6 weken klaar.

Waarom lokaal composteren belangrijk is
🌱 GEZONDERE BODEM: GFT moet terug de grond in! Alles wat de aarde voortbrengt aan planten en dieren, wordt door diezelfde aarde weer opgenomen en verteerd, en dient als voeding voor nieuw leven. Een gezonde levende bodem levert gezond eten en kan veel regenwater opnemen.
🌱 MINDER BROEIKASGAS: Als organisch materiaal verbrand wordt, komt er veel CO2 in de lucht, waar het de klimaatverandering verergert. Als het in de bodem terechtkomt, legt het daar CO2 als koolstof vast en gaat het klimaatverandering tegen.
🌱 JE EIGEN POTGROND: Van je eigen afval waardevolle grondstof maken. Hoe leuk is dat? De beste compost maak je zelf, je bepaalt immers zelf wat je in je composthoop gooit. En dus ook wat je aan je planten geeft.
🌱 MINDER AFVAL: In veel steden bestaat een derde van het restafval uit GFT. Haal het eruit en er hoeven geen broeikasgas-producerende vuilniswagens rond te rijden om je afval naar een centrale verwerker te rijden.”

Bonus tips:
• Composteren kun je leren: heb je veel vragen of tips/hulp nodig, raadpleeg de online tuindersgroepen op Facebook of vraag voor een paar tips bij Moestuin Havenpark (in het centrum, achter Omnizorg), en help een (paar) keer mee in de moestuin op de woensdag- of donderdagochtend als tegenprestatie!
• Buurtcompost: Voor wie liever niet thuis wil composteren en/of geen GFT-bak heeft: er is een buurtcompost bij Moestuin Havenpark Apeldoorn. Je kunt je GFT-afval invriezen (vooral in de zomer) en op de woensdag ochtend afleveren bij de moestuin.

🔗 Links:
https://compostbrigade.nl/
https://www.milieucentraal.nl/huis-en-tuin/tuinonderhoud/zelf-composteren/

Schone GFT = Schone compost

Te gast bij de composteerinstallatie van Attero, in Wilp, voor een privé rondleiding, gegeven door Senior Technoloog en Zero Waste Apeldoorn secretaris Michel Buitenhuis, namen we een kijkje hoe compost wordt gemaakt in een industriële composteerinstallatie.
Dit is wat we hebben geleerd:

Een deel van het GFT-afval wordt eerst vergist en daarna met de rest van het GFT gecomposteerd. Op die manier ontstaat biogas (groene energie), compost en biomassa. Helaas is er ook een deel wat moet worden verbrand vanwege vervuiling met ander soort afval.
Deze grote vervuiling is wat ons – als geoefende zwerfafvalrapers – meteen opviel.
Echt opmerkelijk dat zo’n 5% van de totale hoeveelheid die binnen wordt gebracht gewoon NIET in de GFT-bak hoort. Maar hoe gebeurt dat?

Verwarring = vervuiling
Een deel van de vervuiling gebeurt soms per ongeluk (oude soep weggegooid samen met de soeplepel!); door gebrek aan informatie; of bijvoorbeeld doordat op verpakkingen staat dat het composteerbaar is, maar die eigenlijk niet kunnen worden verwerkt binnen de huidige compostering installaties. Dit is bijvoorbeeld het geval met bioplastics, die een langere composteertijd nodig hebben dan mogelijk is. Bioplastics en plastics worden uit de GFT-stroom gevist en verbrandt.
Onze eerste tip bij twijfel: raadpleeg de GFT-lijst wat hoort wel of niet bij het GFT. (Zie 🔗)
Weet je het na de check nog steeds niet, gooi het dan bij het restafval.

We doen het samen
Helaas, aan de vele spullen te zien die er niet tussen horen, worden ook veel producten bewust in de GFT-bak gegooid waar geen verwarring over mogelijk is, zoals kunststof ballonnen, bloempotten, blikjes en plastic flessen, chips zakken, luiers, textiel, etc.
Help jij mee de verwerking van GFT naar schone compost te verbeteren? Dat doe je door kritisch te beoordelen wat in je GFT-bak mag 💪🏻

Wist je trouwens dat hydrokorrels NIET in de GFT-bak horen?
Kattenbakkorrels ook niet, deze horen bij het restafval.

Bonus tips: Geen zak in de GFT-bak, hoe doe je dat?

  • Leg een krantenpagina onderin de GFT-bak zodat het afval niet blijft plakken of vastvriest. Een beetje papier bij het GFT kan geen kwaad.
  • Plaats je GFT-bak niet in de volle zon en zet hem regelmatig aan de weg.
  • Leg een tak klimop, of hedera, in de GFT-bak. Dit is giftig voor maden.
  • Een handje zout of kalk in de bak zorgt ervoor dat maden uitdrogen.
  • ⁠Maak de bak schoon met water en eventueel soda of groene zeep.
  • Doe in de zomer vis- of vleesresten die je wilt weggooien in een afgesloten bak in de koelkast en doe ze pas op de ophaaldag in de GFT-bak (verpak ze eventueel in een krantenpagina).
  • Gooi het afval zo droog mogelijk in de GFT-bak. Laat gemaaid gras een dag drogen en laat etensresten in het gootsteenbakje uitlekken.

🔗 Links
https://vang-hha.nl/wel-lijst/
https://www.afvalscheidingswijzer.nl/
https://www.milieucentraal.nl/minder-afval/afval-scheiden/groente-fruit-en-tuinafval-gft/

Een Gezonde Bodem

Of je nu planten, bloemen, groenten & fruit in je eigen tuin, in een moestuin (-vereniging) of op je balkon kweekt en ongeacht wanneer je aan de slag gaat: een belangrijke tip is om met een goede basis te beginnen!
In een rijke en luchtige voedingsbodem groeien en bloeien planten goed.

Tip 2 van Week van de Groene Tuin : Geef je tuin een gezonde bodem

Voor een goede voedingsbodem zijn de juiste voedingsstoffen nodig. en een bodemstructuur waardoor plantenwortels deze voedingsstoffen makkelijk kunnen bereiken. Laat je schoffel en hark maar lekker met rust: in de bovenste 15 cm van de grond zit namelijk het meeste leven en als je dat verstoort, hebben je planten het moeilijker. En hoe gezonder en sterker planten zijn, hoe minder vatbaar ze zijn voor plagen en ziektes. Zo voorkom je onnodig gebruik van (chemische) bestrijdingsmiddelen, die slecht zijn voor de bodem.
> Maak de bodem gezond en vruchtbaar door er compost of organische mest door te scheppen.
> Gebruik niet te veel mest, want dan worden planten juist slap en kwetsbaar.
> Kies liever voor potgrond zonder turf* voor je planten in potten en bloembakken, bijv. op basis van kokos.

Kies voor de juiste (turfvrije) grondsoort:
– Tuinaarde voor een nieuw stuk tuin of meer groen;
– Compost om de bodem te verbeteren;
– Potgrond om bloemetjes in een pot te planten

*Waarom turfvrij?
Turf, ofwel gedroogd veen, is een belangrijk bestanddeel van klassieke potgrond. De voordelen van turf zijn dat het heel goed water en voedingsstoffen vasthoudt, terwijl het zelf weinig tot geen voeding meer bevat. Dit maakt het prettig materiaal waardoor de meeste potgrond turf bevat.
Deze potgrond wordt nog veel verkocht. Helaas is turf een fossiele, eindige grondstof, dat gewonnen wordt in kostbare veengebieden, waar het veen afgegraven wordt. Behalve dat dit landschappen en biodiversiteit vernietigt, zorg het er ook voor dat alle CO2 die erin was opgeslagen vrijkomt. En dat terwijl het veel meer CO2 vasthoudt dan bossen. Turf groeit bovendien minder dan 1 mm per jaar, dus het wordt sneller geoogst dan het terug kan groeien.

Links – Zie voor meer info
https://weekvandegroenetuin.nl/
https://www.gardenersworldmagazine.nl/groene-school/biodiversiteit/turfvrije-potgrond-maken/
https://turfvrij.nl/