Het hele jaar door hebben vogels en andere dieren en insecten water nodig om te drinken, af te koelen en te badderen. Vooral op warme dagen of wanneer het dagen achter elkaar niet regent, is het verstandig om een extra schaaltje met dagelijks vers water in je tuin of op je balkon te zetten.
Zorg voor voldoende en diverse waterpunten, zowel hoog als laag in de tuin. Gebruik kleine schaaltjes, oude soeplepels, omgekeerde terracotta potten met een schaaltje erop, bakjes met water, mos en steentjes… Voor ieder wat wils!
Je hoeft geen duur vogelbad uit de winkel te kopen!
Via de link (zie ) kun je inspiratie opdoen om oude spullen te hergebruiken of upcyclen tot praktische, fijne en leuke vogel- en insectenbadjes.
Kun je niets in je schuur, kelder of keuken vinden? Ga dan langs de kringloopwinkel. Een gegarandeerd succes, en waarschijnlijk vind je er een bijzonder en uniek vogelbadje! !
Zorg voor waterpunten met dagelijks vers water, gedurende de hele zomer
https://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/07/drinkwater-vogels.jpg10801080Zero Waste Apeldoornhttps://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/01/Tekengebied-33-kopie.svgZero Waste Apeldoorn2024-07-24 12:58:122024-07-24 12:59:29(Drink)water voor de vogels
Heb je eerder dit jaar kikkerdril gespot in een spreng, poel of vijvertje? Dan kun je verwachten dat tussen de maanden mei en juli de jonge kikkers en padden het water verlaten om naar hun zomerbiotoop te trekken. Maar let op, deze schatjes zijn superklein, hooguit 1-2 cm, dus nog niet eens groter dan je nagels! De ontwikkeling van de eitjes en larven duurt enige weken, maar doordat de meeste eieren rond dezelfde tijd en op dezelfde plaats zijn gelegd, komt er een moment waarop de kikker- en paddenbaby’s allemaal tegelijk het water verlaten; dan heb je een paddenregen. Of een kikkerregen!
Als je gaat wandelen, joggen, plandelen of ploggen in de buurt van vijvers, poelen en sprengen, houd dan je ogen open en let goed op waar je je voeten neerzet. 🧐
Bedreigd
“Er zijn er zoveel, wat maakt het uit als er per ongeluk een paar worden geplet?”, zou je kunnen denken. Kikkers en padden hebben het echter niet zo makkelijk in Nederland, met al onze nette en bestrate tuinen, en ze hebben al veel natuurlijke vijanden. Ze kunnen dus wel wat extra hulp gebruiken. Bovendien zijn ze heel nuttig in jouw tuin: kikkers en padden staan bekend om hun vermogen om grote hoeveelheden insecten te eten, waaronder muggen, vliegen, kevers en andere plaaginsecten. 🤗
Als je deze jonge kikkers of padden ziet, geef ze even de tijd en ruimte om hun weg te vinden. Wat je nog meer kunt doen om kikkers en padden een handje te helpen, is bijvoorbeeld een (ecologische) vijver in je tuin aanleggen. Zie voor meer informatie: Tegels eruit, vijver erin!
Ballet in de tuin
Grappige anekdote: in 2020 maakte het moestuintje van (Zero Waste Apeldoorn oprichter) Tiphaine in Zuid blijkbaar deel uit van de kikkers/padden-snelweg. Twee tot drie weken lang liep ze zo voorzichtig rond in haar moestuin dat haar buurman dacht dat ze aan balletdansen deed! 💃😂
Het duurt echter wel weken voordat deze “baby’s” groter worden, en tot die tijd kun je ze zien rondlopen op zoek naar eten en naar een goed “zomerverblijf“. Blijf alert! 👀
Heb jij deze leuke vriendjes gespot in Apeldoorn of omgeving? Deel het in de commentaren! 👇
https://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/07/paddenregen-tip.jpg10801080Zero Waste Apeldoornhttps://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/01/Tekengebied-33-kopie.svgZero Waste Apeldoorn2024-07-11 20:45:482024-07-11 20:53:13Let op de kleintjes! 👀
Als je een tuin, moestuin of balkon hebt met een aantal planten, krijg je waarschijnlijk regelmatig bezoek van lieveheersbeestjes 🤗
Lief zijn ze zeker! Vooral voor je planten. Lieveheersbeestjes zien er niet alleen schattig uit, ze zijn ook super nuttig omdat ze dol zijn op bladluizen! Wie houdt er nu niet van lieveheersbeestjes? 😍
Minder bekend is hoe de eieren en larven van lieveheersbeestjes eruitzien. Deze vraag krijgen we vaak in de lente of het begin van de zomer: “Ieuw! Wat zijn dat voor rare beestjes op mijn planten? En wat zijn die gele dingen onder de blaadjes? Bah! Is het een plaag? Moeten ze weg?”
Nee, ze moeten zeker niet weg! Dat zou zonde zijn. De gele “dingen” zijn dus de eitjes, en de niet zo aantrekkelijke zachtroze beestjes met zwarte stipjes en zwarte beestjes met gele stipjes zijn de larven.
Er komen maar liefst 60 soorten lieveheersbeestjes voor in Nederland. Een van de bekendste varianten is die met 7 stippen. Ze bestrijden bladluizen op verschillende plantensoorten en eten tot wel 80 luizen per dag! Daarnaast voeden ze zich ook met andere insectenlarven, bladhaantjes, tripslarven en spintmijten. Ze kunnen ook rupsen en nectar op hun menu hebben staan.
Het is sowieso een goed idee om tuinplanten te hebben die rijk zijn aan nectar. Hiermee help je bijen, vlinders en ook lieveheersbeestjes, vooral in het vroege voorjaar. Terwijl oudere lieveheersbeestjes sterven voor de winter, kunnen jonge lieveheersbeestjes overwinteren. Dit kan in een insectenhotel met horizontale spleten, maar je hoeft er geen te kopen als je een tuin hebt; je kunt gemakkelijk een fijne schuilplaats voor ze creëren. Laat afgestorven plantendelen liggen en zorg voor wat overblijvende kruiden in de tuin. Ook groenblijvende heesters zoals coniferen en klimop zijn geliefd, evenals dood hout, mos en graspollen. 🌲🌾
Lieveheersbeestjes jagen op bladluizen, maar ze hebben ook zelf vijanden, zoals mieren! Je hoeft de mieren echter niet weg te jagen; ze zijn namelijk ook nuttig omdat ze afval opruimen en schadelijke insecten eten. De kunst is om de mieren op afstand te houden van de lieveheersbeestjes.
Heb je de eitjes en larven van lieveheersbeestjes al gespot in je (moes)tuin of op je balkon?
Watertekort? Tuin te droog? Zet eens een dag lang een emmer in je gootsteen en vang al het water op dat anders verloren gaat. Bijvoorbeeld als je een appeltje of wat bessen wast, een glas omspoelt, of wacht tot het water warm genoeg is. Je zult verbaasd zijn hoeveel emmers water we dagelijks laten weglopen. Gebruik elke volle emmer om je planten water te geven of om het toilet door te spoelen. Kleine moeite, héél grote winst voor de natuur. Na één dag wil je waarschijnlijk niet meer stoppen.
Aanvullende tips:
Douchewater hergebruiken: Wat je in je gootsteen kan, kan je ook in je douche. Plaats een emmer in de douche om het koude water op te vangen terwijl je wacht tot het water warm wordt.
Regenwater opvangen: Installeer een regenton onder de regenpijp van je dakgoot. Regenwater is ideaal voor het besproeien van je tuin en bespaart je liters kostbaar drinkwater.
Slimme irrigatie: Gebruik een druppelsysteem voor het bewateren van je planten. Dit systeem levert water direct aan de wortels, waardoor er minder water verloren gaat door verdamping en afspoeling.
Bewust koken: Gebruik het water waarin je groenten hebt gekookt om je tuinplanten te besproeien. Dit water bevat bovendien nog voedingsstoffen die goed zijn voor de planten.
Kraan dicht: Sluit de kraan terwijl je je tanden poetst, je handen inzeept of je haar inzeept onder de douche. Kleine beetjes water besparen kunnen op jaarbasis een groot verschil maken.
Waterbesparende apparaten: Overweeg het installeren van waterbesparende douchekoppen, kranen en toiletten. Deze apparaten verminderen de waterstroom zonder in te boeten op functionaliteit.
Expert-tip
Ben je al bewust bezig met je waterverbruik en pas je alle bovenstaande tips al toe? Dan ben je een expert (lekker bezig!) en wil je misschien wel een tip hoe nóg meer drinkwater te besparen. Als je in een (koop)woning op de begane grond met een kruipruimte woont en je hebt er het geld voor, dan kan je bijvoorbeeld een regenwatersysteem van JustNimbus installeren: het regenwater wordt in de kruipruimte opgevangen en via een pompsysteem in je huishouden gebracht voor bijvoorbeeld het doorspoelen van je toilet of het draaien van de wasmachine. Regenwater is schoon en zeer geschikt voor je was.
Door deze tips toe te passen, kun je je waterverbruik aanzienlijk verminderen en een positieve bijdrage leveren aan het milieu. Het kost weinig moeite en het effect op lange termijn is enorm waardevol. Probeer het eens en ervaar zelf het verschil! #KleinestapjesGroteimpact !
Met dank aan Leontien voor de foto’s.
https://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/07/emmer-vol-tip.jpg10801080Zero Waste Apeldoornhttps://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/01/Tekengebied-33-kopie.svgZero Waste Apeldoorn2024-07-01 17:09:152024-07-01 21:32:55Hoe vol is je emmer? 😉
Mini-bibliotheken op de oprit of langs de weg zijn niets nieuws, maar sinds een paar jaar zie je andere soorten kasten-aan-de-weg in opkomst: geen kast met boeken, maar met plantjes!
Plantenbieb
Ben je ook dol op stekjes en plantjes? Of ben je op de planten in je huis uitgekeken en toe aan nieuwe planten? Ruil al je stekjes, miniplantjes, zaden, moestuinplantjes of andere benodigdheden in een “plantenbieb”! Of laat een kleine bijdrage achter als je niets te ruilen hebt. De meeste plantenbiebs gaan na een winterstop, medio maart – begin april meestal open met alvast een klein voorraadje, tot ongeveer oktober. Je vindt er allerlei soorten planten, van kamerplanten, tot ook wel tuinplanten, zaden, stekjes en zaailingen.
In kaart gebracht
In Apeldoorn vind je een paar plantenbiebs. We houden hun locaties bij op onze kaart. Wil je ook buiten Apeldoorn langs andere stekjes- & plantenbiebs gaan, dan kun je de landelijke kaart “stekjesroute” raadplegen.
Ruilkast & ruilgroepen
Wie lid is van een moestuin vereniging kan daar ook met andere tuinders ruilen via de “Zaadjes ruilkast”. Bij de meeste tuinverenigingen vind je er één. En ook op Facebook zijn er veel tuin & planten groepen waar leden met elkaar planten, stekjes en zaadjes ruilen:
PlantenAsiel & Ruilen Apeldoorn
Planten en stekjes Apeldoorn
Voedselbossen
Mijn Groene en Natuurlijke Balkon – balkon tuinieren in potten en bakken
Natuurlijk Tuinieren
Permacultuur Tuin
MINDER MAAIEN MEER BLOEMEN
Operatie Steenbreek Apeldoorn
Groep van Operatie Steenbreek Apeldoorn
Tuin en planten 055
Moestuin Weggeefhoek – Gratis of ruilen van planten, zaden etc.
Weggeefhoek
En natuurlijk kun je soms kamer- en tuinplanten gratis scoren via de weggeefhoek. Leuk voor wie groene vingers en een groen hart heeft, want planten op de weggeefhoek zijn vaak afgedankte planten die juist wat extra liefde nodig hebben.
Struikrovers (van de stichting Struikroven ) redden bestaande planten en struiken, die moeten wijken voor sloop of renovatie van woonwijken, en geven het in de omgeving een nieuwe bestemming. Dit kun je ook doen door buurtapps en Facebook groepen in de gaten te houden en zelf een soort “Struikrover” held te worden door planten over te nemen en ze een nieuwe plek in je tuin of op je balkon te geven.
Zo zie je, het hoeft helemaal niet duur te zijn om je huis, tuin en/of balkon te vergroenen. En het is ook beter voor het milieu en bevordert de biodiversiteit in je buurt.
Jaarlijks, op de derde zondag in juni, wordt Vaderdag gevierd 💗
Nog maar net een paar weken na Moederdag lijkt het wel een déjà vu: met reclames op tv, in folders en in winkels word je wéér verleid tot (over)consumptie; als een soort Moederdag 2.0, maar dan met een beetje meer mannelijkheid en testosteron (ho ho ho! Alsof moeders niet stoer kunnen zijn en vaders niet gevoelig! 😉). Als zero-waster letten we daar niet op, want Vaderdag gaat natuurlijk over de liefde voor je vader en niet over de winst van bedrijven.
Je vader in het zonnetje zetten
Liefde kun je op allerlei manieren tonen zonder het milieu of je eigen portemonnee te belasten. Hier zijn een paar tips en ideeën:
Geef je vader leven
🌳 Als je vader ruimte heeft in de tuin of op het balkon, geef hem dan een biologische (en lokaal geteelde) inheemse plant of boom cadeau. Geen ruimte voor (nog) een plant of boom? Laat er dan één planten via bijvoorbeeld Trees For All. 🌺 Of geef hem een potje met biologische en lokaal gekweekte inheemse bloemzaden, zodat hij zelf kan bepalen waar wat extra vrolijkheid mag groeien.
Omdat liefde (ook) door de maag gaat
🍽 Maak zelf het ontbijt klaar voor je vader, bak zelf een cupcake, of verras hem met een vegetarische/vegan barbecue! 🎀 Koop (fairtrade) chocolaatjes en/of snoepjes in je eigen meegenomen potje/zakje. Geef ze cadeau in een hergebruikt glazen potje of blikje, met een (oud) stoffen lintje. 🍺 Geef je vader een (h)eerlijke biologische wijn, bier of likeur uit de regio cadeau, zoals wijn van Buitenpost, Puik bier of Limoncello uit Apeldoorn (Puur Smaack / Amante)!
Geef je vader (vrije) tijd
🏄♀️ Geef je vader een ‘moment’ cadeau: een middag samen klussen en kletsen, een reeks wandelingen in jullie favoriete tuinen of bos, een fietstocht en (zero waste) picknick langs het kanaal, of een middag samen SUPpen op het kanaal!
Kaart & Cadeau
✏️✂️ Maak zelf een kaartje voor je vader van oud papier. Op Pinterest vind je talloze ideeën voor inspiratie. 💕 Koop een cadeau bij de kringloopwinkel. Een leuke mok voor de koffie of een interessant boek over je vaders hobby? Een tweedehands cadeau als eerste keus. Hergebruik is duurzaam en veel vaders houden daarvan! 📚 Je kunt trouwens kiezen uit duizenden boeken bij de 120+ minibiebs in Apeldoorn en omgeving! 🎁 Of geef je vader het geschenk van zero waste! Bijvoorbeeld een safety razor en een zeepbar om te scheren, een coole RVS drinkfles of broodtrommel, een (door jou gepersonaliseerde) reisbeker voor zijn koffie to-go in de ochtend. 🧣 Pak het cadeau in volgens de kunst van furoshiki, het inpakken met stof.
Wat is jouw Zero Waste Vaderdag-tip? Deel het in de commentaren 👇
… 1️⃣ boom net zo veel koelt als 1️⃣0️⃣ airco’s, zonder stroom te gebruiken?
… in 1 jaar tijd een hectare volgroeide bomen dezelfde hoeveelheid CO2 opneemt die wordt geproduceerd wanneer je met jouw auto ong. 42.000 km rijdt?
… bomen geuren en vervuilende gassen (stikstofoxiden, ammoniak, zwaveldioxide en ozon) en deeltjes uit de lucht filteren door ze op hun bladeren en schors te vangen?
… in 1 jaar tijd een hectare volgroeide bomen voldoende zuurstof kan leveren voor 18 personen?
… een boom een levenscyclus heeft? Bomen zijn complexe organismen die door verschillende fases gaan tijdens hun levenscyclus: ze groeien, planten zich voort en sterven af.
… een zaailing een jonge boom wordt zodra hij ongeveer 1 meter hoog is? Je zou kunnen zeggen dat de boom dan in zijn puberteit is. Hij groeit snel maar is nog lang niet volgroeid: de stam is nog flexibel en de schors is glad. Jonge boompjes zijn nog niet in staat fruit en bloemen te maken, en dus ook geen zaadjes.
… hoewel sommige bomen honderden jaren oud kunnen worden, er ook veel factoren zijn die de levensduur van een boom beïnvloeden? Dingen als ziektes, plagen, weersomstandigheden en menselijke activiteit kunnen allemaal invloed hebben op hoe lang een boom leeft. De oudste nog levende boom in de wereld is -uit onderzoek van de ringen en stamcellen- geschat op 5.062 jaar oud! Deze ‘Great Basin Bristlecone Pine’ (een soort dennenboom) staat in de White Mountains in Californië, VS.
… ook rottende bomen van levensbelang zijn voor een rijk, biodivers bosecosysteem? Rottend hout vormt een thuis voor insecten, schimmels en kleine diertjes die zich in de spleten weten te nestelen. Dit trekt op zijn beurt weer grotere dieren aan die er voedsel komen zoeken. Dit rottingsproces van bomen draagt dus veel bij aan de biodiversiteit van hun omgeving.
Bomen beschermen
Om al deze redenen – en nog méér! – is het niet alleen belangrijk dat voor elke boom die sneuvelt minstens één nieuwe boom moet worden geplant, maar ook en vooral dat we zeer goed voor de bestaande bomen zorgen. Word boombeschermer, of ze nou in je eigen tuin staan of op het terrein van een ander. Vier en respecteer de bomen in je omgeving. Geef bomen de vrijheid om bovengronds EN ondergronds te groeien. Laat natuurlijke, organische materialen (blad, gras, paddenstoelen) rondom bomen staan. Kap, halveer of vermink niet bomen zonder goede reden! En nee, schaduw in de tuin, veel blad in de herfst, of een minder rendement van je zonnepanelen zijn echt géén goede redenen om een gezonde boom te kappen.
Wil je nog meer te weten komen over bomen, zie de kennisbank van Bomen Zijn Belangrijk: er is online veel informatie te vinden over bomen. Dat is fijn maar soms ook wat onoverzichtelijk. In deze kennisbank tref je geselecteerde artikelen aan uit vakbladen, foto’s en het hele Handboek Bomen.
Ben je ook een boombeschermer?
https://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/05/Koester-de-bomen-1.jpg10801080Zero Waste Apeldoornhttps://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/01/Tekengebied-33-kopie.svgZero Waste Apeldoorn2024-05-18 14:18:172024-05-18 14:18:21Koester de bomen
Doe mee aan de ‘Maai mei niet’ maand: doe niets! 🤗🌿🐝🦋
Wist je dat…
🌱 …een niet gemaaid gazon t.o.v. gemaaid gazon tot wel 10x meer bijen aantrekt!
🍀 …tuinen in Nederland een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de biodiversiteit door de juiste planten te zaaien of te planten!
🌻 …de paardenbloem voedsel biedt aan 27 soorten solitaire bijen. Er is zelfs een Paardenbloembij!
🌷 …ook cultuurplanten in tuinen een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan biodiversiteit.
💚 …No Mow May in het Verenigd Koninkrijk begon, daarna volgde België en nu zijn de Nederlandse grasmatten aan de beurt om in bloei te zetten.
🌍 …alle gazons in Nederland gelijk staan aan 11.000 voetbalvelden. Als we die niet maaien, dan creëren we samen een gigantisch bijenbuffet!
🐝 Bijen eten geen gras, ze willen bloemen! Hoe meer bloemen, hoe meer nectar en hoe meer blije bijen en insecten.
En daar is een groot tekort aan! Daarom zetten veel mensen, gemeenten en provincies Nederland in bloei door in mei niet te maaien.
Tover je gazon om tot een bijenparadijs!
Zet grasvelden en gazons in bloei voor de bijen. Maai Mei Niet wil saaie grasmatten omtoveren tot bijenoases vol bloemen. Ook jouw gazon kan meedoen, want wist je dat er meer planten in je gazon zitten dan gras alleen? Die komen tot bloei zodra je een (gedeelte van) je gazon in bloei laat komen. Daar profiteren bijen en vlinders van. Dus doe mee, laat je grasmaaier staan en creëer een gedekte tafel voor deze vrolijke zoemers!
Zie ook onze Tips en ideeën hoe je je tuin & buurt groener kunt maken: 👉 Filter op “Tuin & Natuur”.
Ook de provincies, gemeenten, waterschappen en openbaar groenbeheerders spelen een belangrijke rol bij het verhogen van de biodiversiteit, via bermen en groenstroken in de openbare ruimte die zich over vele duizenden kilometers uitstrekken: circa 140.000 km bij wegen, 17.500 km bij dijken en ong. 3000 km bij spoor. Dat biedt mooie kansen!
Hoe zit dat in ons groene dorp?
In Apeldoorn…
… werkt de gemeente met een planning voor het maaien van het openbaar groen; op de ene plek wordt er meer gemaaid dan op de andere plek.
… blijft de gras iets langer: zo hebben de lage bloemen zoals madeliefjes meer kans om te bloeien. Ook goed om hierdoor het uitdrogen van de bodem beter tegen te kunnen gaan.
… wordt er niet meer tot aan de boomstam gemaaid: om schade aan de boomstam en verdichting van de bodem te voorkomen. De natuurlijke begroeiing onder de boom is ook goed voor de biodiversiteit.
… worden bloem- en kruidenrijke velden minder gemaaid om andere soorten de kans te geven om te groeien. Waar nodig wordt extra inheems zaad ingezaaid dat het jaar ervoor door de gemeente geoogst is. Met wel 120 verschillende soorten wilde bloemen, is het bloemrijke Apeldoorn geliefd door bijen, vlinders en andere insecten. Ook de vogels genieten daardoor van een feestmaal tussen de bloemen.
… uitgebloeide stukken blijven gedeeltelijk staan, zo zorgen de zaden op natuurlijke wijze dat de velden het jaar erop weer mooi zijn. Daarnaast zijn de zaden voedsel voor vogels. En in de winter zijn deze bloem- en kruidenrijke plekken belangrijk voor het overwinteren van verschillende vogels, insecten en andere dieren.
Door anders te maaien zorgt de gemeente dat vogels, insecten en andere dieren plek hebben om te schuilen, verplaatsen, zich voort te planten en voedsel te verzamelen. Dat is goed voor de natuur, insecten en uiteindelijk ook voor de mens.
In een vorige tip, las je dat lokaal en biologisch eten met het seizoen mee één van de meest duurzame stappen is die je kunt zetten. En natuurlijk nog beter als je je groenten & fruit zoveel mogelijk zonder verpakking koopt. Naast het zelf kweken van groenten en fruit, of die bij de supermarkt, (biologische) markt, of natuurwinkel te kopen, kun je ook kijken naar het aanbod bij streekboerderijen. Tegenwoordig zijn veel opties mogelijk, van kleine markt direct bij de boer, tot groentepakketten, Herenboerderijen, of zelf oogsten op het land! We leggen het uit in deze tip:
Groentepakket op maat
Uiteraard zijn de spelregels bij elke boer/organisatie net even iets anders, dus lees altijd de voorwaarden aandachtig voordat je je aanmeldt voor een groentenpakket abonnement . Over het algemeen, werkt het ongeveer zo:
Het groenten (en fruit) pakket wordt door de organisatie samengesteld en bevat een gevarieerd aanbod van seizoensgroenten. Je eet wat het land op dat moment te bieden heeft en zult ook nieuwe verrassende groenten ontdekken (meestal is een receptenboek meegeleverd).
Het groenten (en fruit) pakket haal je op een bepaalde dag op bij een adres bij jou in de buurt of een zgn. afhaaladres.
De groenten (en fruit) van het groentepakket komen zoveel mogelijk van het eigen land. Bij het samenstellen let de organisatie op de variatie: een kookgroente, groente voor salade, en ook letten ze op kleur en smaak van de groenten.
In de winter wordt het assortiment indien nodig aangevuld met groenten van collega telers in de regio of van een verdeelcentrum, vaak zijn dat biologische groenten (Odin), en zoveel mogelijk van Nederlandse bodem.
Herenboerderij
Een Herenboerderij is een plaats waar leden en hun boer elkaar ontmoeten en waar mooie initiatieven ontstaan. Recepten worden uitgewisseld, workshops en lezingen verzorgd, leuke kinderactiviteiten georganiseerd en rondleidingen gegeven. (De organisatie) Herenboeren en hun boer werken zo duurzaam mogelijk, en dat zie je terug op het land. De bodemkwaliteit verbetert, de natuur ontwikkelt en het landschap herstelt zich. Zo is het voor mensen, planten én dieren een fijne plek om te zijn. Herenboeren runnen met elkaar een bedrijf. Hun boer zorgt voor voldoende duurzaam en kwalitatief goed voedsel en krijgt daarvoor een prima salaris. Zo maken de Herenboeren werk van een eerlijk, door mensen gedragen en bovenal toekomstbestendig voedselsysteem. In de omgeving van Apeldoorn vind je 2 Herenboerderijen (Zie links hieronder)
Zelf oogsten
Wil je graag gezonde, lokaal geproduceerde voeding voor een betaalbare prijs? Maakt het versaanbod in de supermarkt je niet blij? Heb je altijd gedroomd van een moestuin, maar heb je geen groene vingers of te weinig tijd? En wil je wel genieten van zelf oogsten en plukken? Dan is de zelfoogsttuin misschien ook iets voor jou! Naast kruiden en bloemen kun je in een zelfoogsttuin de meest verse groenten zelf oogsten. De boer zorgt voor het land, maar het zijn ook een beetje jouw groenten. Zodra ze oogstrijp zijn krijg je een bericht en kun je je eigen worteltjes, kolen of pompoenen uitzoeken.
Hoe het werkt:
De meeste zelfoogsttuinen werken op basis van een (jaarlijks) lidmaatschap of abonnement in ruil voor een deel van de oogst. De tuinder laat via infoborden, vlaggen en social media weten wat er die week geoogst mag worden. Wekelijks kun je langs komen voor verschillende groenten, een bosje kruiden en een bakje fruit. Het oogstseizoen duurt ongeveer van mei tot oktober-november.
De vele voordelen van zelf oogsten:
Vers, gezond en lekker: je weet wat je eet en wat er met dat voedsel gebeurt voordat het op jouw bord belandt. Je leert welke groenten wanneer groeien en hoeveel tijd, aandacht en energie hierin gaat zitten. Korte voedselketen: je vermindert aanzienlijk het aantal voedselkilometers; wat je plukt kan minuten later al op je bord liggen. Je groenten gaan ook langer mee dan groenten uit de supermarkt. Sociaal gebeuren: je ervaart hoe leuk het is om zelf te oogsten op een fijne plek, om even te ontspannen in de buitenlucht. Je hebt direct contact met de boer(in), vrijwilligers en zelfoogsters; die waarschijnlijk graag pluktips en recepten met je delen. Beter voor het milieu: je draagt bij aan een betere aarde. Veel zelfoogsttuinen zijn biologisch of biodynamisch, telen met respect voor de natuur en verrijken de bodem en biodiversiteit. Dit wordt ook wel regeneratieve landbouw genoemd. Zelf oogsten voorkomt verpakkingsmateriaal en dus (plastic) afval. Minder voedselverspilling: Je oogst wat je nodig hebt. Je leert je eten (nog meer) waarderen en het eten heeft een rijkere smaak. Heerlijk is eerlijk: de boer krijgt een eerlijker loon. Risico’s en opbrengsten worden gedeeld met plukkers/oogsters die vooraf een abonnement afsluiten.
Rechtstreeks bij/van de boer
Natuurlijk kun je ook gewoon ervoor kiezen om losse producten te kopen bij boerderijwinkels in jouw buurt, zonder abonnement of lidmaatschap. In de links hieronder vind je een overzicht van streek boerderijen en ook landelijke organisaties. Ontdek een grote lijst van boerderijwinkels in Nederland, met verse groenten, fruit, kruiden en lokale producten, allemaal binnen handbereik. (En steeds meer van deze winkels bieden bezorgservice).
Neem je eigen verpakking mee!Foto: Herenboeren.nlFoto: Stadsakkers,nlFoto: Pluktuin ApeldoornFoto: De WarmoezerijFoto: Moestuin HavenparkVolkstuin
https://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/05/Tip-vers-van-het-land.jpg10801080Zero Waste Apeldoornhttps://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/01/Tekengebied-33-kopie.svgZero Waste Apeldoorn2024-05-02 21:35:132024-05-05 14:24:01Groenten, Fruit en Bloemen: vers van het land! 🥬🥕🍅🍓💐
Verpakkingsvrij en duurzaam je boodschappen doen? Appeltje-eitje met onze tips!
Groenten en Fruit: Denk vooral in korte keten!
Lokaal en biologisch eten met het seizoen mee is één van de meest duurzame stappen die je kunt zetten. En natuurlijk koop je je groenten & fruit zoveel mogelijk zonder verpakking. Een tijd geleden deelde Tiphaine deze anekdote op onze socials: “Vroeger, toen ik nog niet zo zeer bezig was met een duurzame leefstijl, kocht ik zoete aardappelen wanneer ik er zin in had, uit de supermarkt, per vliegtuig uit Zuid-Amerika gevlogen en vol pesticiden bespoten.” -> De eerste kleine duurzame stap was om een biologische variant te kopen. -> De volgende stap was om de biologische zoete aardappelen alleen te kopen wanneer ze in Nederland werden geteeld. -> Tegenwoordig kweekt ze ze zelf in de moestuin. Lokaal, biologisch en in het seizoen. (H)Eerlijk. 👌🌍💚”
Kleine stapjes – Grote (positieve) impact
Zomaar een voorbeeld van kleine stapjes die je kunt zetten voor een klimaatbewuster bestaan: anders eten en anders je groenten en fruit kopen of zelf je groenten en fruit telen. Natuurlijk, niet iedereen heeft een eigen tuin of groot balkon, maar je kunt bijvoorbeeld ook denken om je aan te sluiten bij een moestuinvereniging (‘eigen’ tuin) of bij een moestuin buurtinitiatief (vrijwilligerswerk). In de gemeente Apeldoorn zijn er diverse moestuin verenigingen en initiatieven te vinden (zie voor meer informatie: Lokale duurzame initiatieven).
Vers van het land
Heb je geen groene vingers, geen tijd/zin om te tuinieren en/of koop je liever je groenten en fruit vers van het land? Kies dan liever voor seizoensgebonden producten die duurzaam, biologisch en/of lokaal zijn geteeld. Let op de bordjes met het land van oorsprong bij de natuurwinkel en in de supermarkt, of ga naar de (biologische) markt, of koop/bestel je groenten bij een lokale boerderij of coöperatie (zie voor meer informatie: Lokale duurzame initiatieven).
Fork Ranger
Soms kan het best ingewikkeld zijn om goed geïnformeerd de juiste keuze te maken qua voeding. Gelukkig zijn er mensen die heel veel tijd stoppen in onderzoek en dat in een handige (gratis) app zetten, zoals de app ‘Fork Ranger‘. Deze app helpt je om het zo makkelijk mogelijk te maken om klimaatvriendelijk te eten. Ze gebruiken data en storytelling om te laten zien welke keuzes het meeste uitmaken en ontwikkelen makkelijke recepten om kennis in praktijk te brengen.
Too Good To Go & geredde groenten & fruit
Het beste kies je dus voor lokale producten uit de volle grond (of uit het land, of uit de EU). Als consument heb je invloed op het aanbod. Niet voor niets wordt er gezegd dat je elke dag met je portemonnee stemt op de wereld die je graag wilt hebben: hoe minder van bepaalde producten (bij voorbeeld uit verre landen) worden verkocht, hoe minder besteld wordt door de winkelier. Het is in niemands belang om producten uit ver te laten komen als ze toch worden verspild. Dit gezegd hebbende, groenten en fruit staan op de top 3 van het meeste verspilde soort voedsel in Nederland. Door groenten en fruit uit de kortingbak “Tegen voedselverspilling”, via een TooGoodToGo aanbieding, of bijvoorbeeld door je aan te melden als ‘soldaat’ van de No Waste Army kun je groenten en fruit redden die anders worden verspild.
Groente en fruit netten & zakjes
De meeste groenten en fruit kun je op de markt en zelf in sommige supermarkten en natuurwinkels gewoon los in een mand (en op de band bij de kassa) doen. Als je liever de groenten en fruit inpakt, kun je ervoor kiezen om herbruikbaar/wasbaar zakjes en netjes te gebruiken. Hiermee vermijd je veel verpakkingsafval. Herbruikbare zakjes en netjes, zijn (zeer) stevig maar licht in gewicht, verkrijgbaar in allerlei kleuren, vormen en maten, ook in verschillende materialen: (bio)katoen, nylon. Wasbaar op 30 °C in de wasmachine, doe ze liever niet in de droger want ze kunnen krimpen. Als je een beetje handig bent met een naaimachine, kun je ze ook zelf maken, van oude lakens bijvoorbeeld. Zorg er alleen voor dat je een niet al te zwaar materiaal gebruikt want in sommige winkels (en supermarkten) kun je niet de weegschaal resetten (“tarreren“), en betaal je dus het gewicht van het zakje zelf mee met de inhoud. Bonus Tips voor je eigen verpakking:
Kies liever voor een plasticvrij variant, want nylon zakjes laten microplastics los tijdens gebruik en tijdens het wassen.
Doe fruit en groenten die wat zachter zijn en snel kunnen beschadigen, in een bakje (kunststof/RVS) – maar let op dat je het gewicht van het bakje niet meeweegt. Dus weeg eerst de groente of het fruit los om de prijs te bepalen en stop het daarna in je bakje.
Zero Waste Wandeltour
Is winkelen met je eigen verpakkingen nieuw voor je en weet je niet zo goed wat daarin mogelijk is, of voel je nog een drempel om dat te gaan doen? We nemen je dan graag eens mee op “zero waste wandeltour”. Tijdens de tour laten onze lokale Zero Waste helden zien waar je terecht kan met je eigen verpakkingen en hoe makkelijk en gewoon dat is. Deze wandeltours worden een paar keer per jaar georganiseerd en zien er zo uit: https://www.youtube.com/watch?v=OrOai3UmDvc Abonneer je op onze maandelijkse nieuwsbrief, houd de agenda in gaten of stuur ons een mailtje als je een zero waste wandeltour in Apeldoorn wilt volgen.
Eigen verpakking welkom
Over het algemeen mag je losse producten kopen met je eigen verpakking, het kan soms gebeuren dat een winkelier het zelf niet fijn vindt omdat hij/zij het niet hygiënisch vindt. Je kunt het altijd aan de winkelier vragen, of letten of je een sticker op de winkelruit of marktkraam ziet. Om de drempel te verlagen voor klant EN winkelier, heeft Zero Waste Nederland namelijk een sticker ontworpen met daarop te tekst “Neem gerust je eigen verpakking mee”. Bij veel winkels en marktkramen in heel Nederland wordt zo duidelijk aangegeven via deze raamsticker dat de winkelier het heel normaal vindt als je je eigen verpakkingen meeneemt. In Apeldoorn hebben we deze winkels in kaart gebracht: https://tinyurl.com/4vs85vsw Wil je als winkelier of marktkraamhouder binnen de gemeente Apeldoorn zo’n sticker op je winkelraam of marktkraam opplakken? Stichting Zero Waste Apeldoorn heeft een aantal stickers op voorraad, je kunt een sticker via de mail aanvragen: info@zerowasteapeldoorn.nl.
https://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/05/Tip-Groenten-Fruit-korte-keten.jpg10801080Zero Waste Apeldoornhttps://zerowasteapeldoorn.nl/wp-content/uploads/2024/01/Tekengebied-33-kopie.svgZero Waste Apeldoorn2024-05-02 21:28:112024-05-03 09:52:26Groenten en Fruit: Denk vooral in korte keten!
) kun je inspiratie opdoen om oude spullen te hergebruiken of upcyclen tot praktische, fijne en leuke vogel- en insectenbadjes. 
!
Zorg voor waterpunten met dagelijks vers water, gedurende de hele zomer 
