Stappenplan tegels vervangen door groen

Jaarlijks, op de laatste week van maart organiseert Milieu Centraal de voorjaarscampagne: Week van de Groene Tuin. Doel is om zoveel mogelijk Nederlandse tuinen te vergroenen en inwoners te helpen hun tuin klimaatadaptief en biodivers in te richten. We raden je van harte aan om deze top tips van Milieu Centraal te volgen!
We kijken aandachtig mee en gaan ook zelf aan de slag.

Ook rond deze tijd, begint het (jaarlijkse) NK Tegelwippen! Wat dit leuke kampioenschap inhoudt en hoe mee te doen hebben we al in een eerdere tip uitgelicht.
Daarom beginnen we nu alvast met een repost van het Milieu Centraal stappenplan om tegels te vervangen door groen.

1. Bepaal waar je tegels gaat vervangen met planten:
Komt er veel licht? Blijft de grond er lang nat of droogt die snel uit? Dit is van belang voor welke planten je kiest.
Bereken dan hoeveel kubieke meter tuinaarde je nodig hebt: dat kan door de oppervlakte van het verwijderde terras te vermenigvuldigen met 30 cm diepte.

2. Verwijder de tegels
Deze kun je hergebruiken, bijv. in een stapelmuurtje of voor het maken van een afwatergootje wanneer je de regenpijp afkoppelt. Je kunt de tegels vaak ook nog verkopen of weggeven.

3. Graaf het zand onder de tegels af
Graaf minimaal 30 centimeter diep. Controleer bij je gemeente of het afgegraven zand kan worden opgehaald.

4. Vul de plek met tuinaarde
Kies bij voorkeur biologische, turfvrije tuinaarde.

5. Plant of zaai de beplanting
Kies voor biologische en inheemse planten, die van nature in Nederland voorkomen. Ga voor plantensoorten die het goed doen op de gekozen plek.

6. Wanneer je niet voor planten kiest:
Kies voor natuurlijke halfverharding (zoals cacaodoppen, houtsnippers of boomschors) of houten vlonders i.p.v. planten, voor plekken waar je liever wilt lopen of zitten. Zo kan regenwater dan toch de grond in lopen. Deze moet je eens in de zoveel tijd aanvullen. Steenachtige materialen zoals grind, steenslag of schelpen zijn geschikter voor delen waar je vaak loopt of zit.
Waterdoorlatende klinkers of grasbetontegels zijn opties voor bijv. een parkeerplaats.

Meer info: https://weekvandegroenetuin.nl/

Duurzaam Pasen

Yay! 2️⃣0️⃣ tips voor een zo duurzaam en eco-bewust mogelijk paasweekend en voor je paasontbijt, -brunch of -diner!

Tafel, servies en decoratie
🤏 LESS is ook MORE, dus minimaliseer en koop alleen wat je nodig hebt
🔁 Hergebruik eerder gekochte spullen en geef ze weer een kans om op je tafel te shinen
🧶 Maak zelf (met je kinderen) leuke versiering voor op de tafel met oud papier en geüpcyclede stoffen of andere materialen die je weer makkelijk uit elkaar kan halen
🚪 Leen eventueel spullen van een buur of familielid
👛 Ruilen van servies of paasdecoraties met buren en familieleden is ook leuk voor de verandering! (En zoveel beter voor
het milieu én voor je portemonnee)
➰ Als geen van de bovenstaande 5 opties lukken, koop het tweedehands bij de kringloopwinkel
✋ Nieuw kopen? Vermijd zoveel mogelijk het kopen van gadgets en goedkope accessoires uit verre landen, die niet duurzaam en niet fairtrade zijn geproduceerd
🌷 Wil je een boeket of plantjes op je tafel zetten, ga voor biologische (en lokaal) gekweekte bloemen/planten. Denk ook aan tulpenschoot of andere bloemen mét bollen die je in de tuin kan overzetten als ze uitgebloeid zijn
🍽 Gebruik een stoffen tafelkleed en servetten van stof, i.p.v. papier of plastic

Eten & Drinken
🚶‍♀️🚲🚌 Doe je boodschappen lopend, met de fiets of het OV
🎒 Neem je eigen verpakkingen mee om de boodschappen in te doen
🏬 Winkel lokaal, bij de biologische markt/natuurwinkel, en specialiteiten winkels
🥦🥕 Koop (biologische) groente en fruit van het seizoen, van lokale telers
♻️ Koop alleen wat je nodig hebt, om voedselverspilling te voorkomen
🥘 Kook met gered voedsel
🧑‍🍳 Kook en bak met verse en onverpakte ingrediënten
🥗 Kook een vega(n) feestmaaltijd, op internet staan heerlijke recepten
🍞 Koop je (biologische) paasbrood (zonder verpakking) lokaal en vers gemaakt bij de bakker
🍫 Koop biologische en fairtrade chocola/chocolade eitjes (bijv. Tony’s Chocolonely, Chocolate Makers)
🥚 Koop chocolade eitjes zonder aluminium folie (bijv. bij Bijzondere Bonen of een andere winkel die losse chocolaatjes verkoopt)

Bonus tips:
* Voor chocolade eitjes verpakt in aluminium folie: maak een grote prop van ALLE losse aluminiumfolie verpakkingen en lever het in bij PMD. Hoe groter de prop, hoe meer kansen dat het opgepikt wordt op de band bij de soorteerinstallatie en gerecycled wordt
* Van de podcast ‘Die Duurzame Meiden’ is een speciale aflevering over duurzame paasdecoratie

Fijne Pasen! 🐣🌷🌍

Circulaire Economie Bingo!

De Nederlandse overheid heeft als doel om in 2050 een 100% circulaire economie te zijn.
Klinkt goed… Maar wat is een “circulaire economie” eigenlijk?

In een “circulaire economie” maken we zo min mogelijk afval en gebruiken we grondstoffen zo lang mogelijk. In plaats van producten na gebruik weg te gooien, worden ze gerepareerd, hergebruikt of gerecycled. Hierdoor putten we de aarde en haar hulpbronnen minder tot niet meer uit. Het doel is om een systeem te creëren waarin materialen steeds opnieuw worden hergebruikt en er zo min mogelijk verspilling is. 🌍💚

Wie moet het doen?
Je vraagt je misschien af wie ervoor gaat zorgen dat onze economie circulair wordt? Want het is een prachtig doel van de overheid, maar alleen met wet- en regelgeving verandert het systeem niet. Ook wij, als consumenten en werkenden in organisaties, zullen mee moeten helpen om een circulaire economie waar te maken. Iedereen moet dus aan de bak (soms ook letterlijk! 😉 ) EN de overheid, EN de bedrijven, EN de burgers. We zijn samen een maatschappij en maken samen het systeem. 🤝

Hoe kun jij bijdragen?
Er zijn tal van kleine stapjes die je zelf kunt zetten voor een grote positieve impact op het milieu en voor een circulaire economie! Om je hiermee te helpen en te inspireren, hebben we voor de Week van de Circulaire Economie deze bingokaart bedacht! 🎯

Speel je mee?
Alleen of juist samen. Strijd met of tegen je collega’s, familie, vrienden! De uitdaging: wie kan het meeste afstrepen? En welke acties kun je de komende weken nog extra doen? Of later dit jaar?*

Maak een screenshot van de bingokaart, streep af en tag @zerowasteapeldoorn wanneer je jouw bingokaart deelt op je socials (Instagram, LinkedIn, Facebook, Threads). ✌️

*Zijn niet alle stapjes voor jou toepasbaar (bijvoorbeeld: wasbare luiers en/of menstruatiemiddelen), dan mag je deze stapjes afvinken door iemand in je omgeving hierover te informeren. ✅

Heel Holland wipt!

En? Hebben we nu je aandacht? Hahaha! Wat een clickbait titel is dat toch 😆

Wip je (straks) mee? 😇
Dit is hét moment om alvast te plannen wat je straks met je tuin gaat doen! Want van 21 maart t/m 31 oktober 2024 kun je weer meedoen met het NK Tegelwippen!
Gemeenten gaan met elkaar de strijd aan en iedereen kan meedoen door tegels te wippen in z’n eigen voor-, achter-, of geveltuin! 🥳

💧 Klimaatbestendige tuin
Natuurlijk draait het kampioenschap niet alleen om winnen voor de eer, maar heeft het een hoger, gemeenschappelijk doel.
Wanneer tegels worden vervangen door gras, bloemperken, bomen en geveltuinen, wordt Nederland meer klimaatbestendig, aangenamer voor insecten en dieren, koeler op warme dagen én veel mooier!
Dus, doe mee en geef je gewipte tegels op!

🌱 Tegel eruit, plant erin!
Wip tegels en vervang ze door planten. Doe dit in je eigen tuin en geef de tegels op dan worden ze bij je gemeente opgeteld.

💪 Iedereen kan meedoen!
Zorg wel dat de tegels die je wipt van jezelf zijn. Ga niet zomaar in de openbare ruimte een plein wippen. Heb je geen tuin? Denk eens aan een geveltuin, in veel gemeenten mag je zelf een geveltuin voor je huis aanleggen. Check hiervoor de regelgeving op de website van je gemeente. Ook gemeenten zelf kunnen gewipte tegels doorgeven wanneer ze bijvoorbeeld de openbare ruimte vergroenen. Bedrijven of scholen die hun terrein vergroenen kunnen ook hun gewipte tegels opgeven.

😎 Wipper van de maand
Per klassement wint de gemeente met de hoogste TPI (tegel per inwoner) een Gouden Schep. En de gemeente met de meeste gewipte tegels wint de Gouden Tegel.
Geef je tegels op? Dan maak je kans om Wipper van de Maand te worden!

Op de website van de NK-tegelwippen vind je allerlei tuintips, informatie & inspiratie, de huidige tegelteller en de stand per gemeente: https://www.nk-tegelwippen.nl/

🚕 Tegeltaxi
De Gemeente Apeldoorn helpt je graag je tuin groener te maken, en komt door heel Apeldoorn gratis de tegels ophalen die je zelf uit je tuin verwijdert.
De Tegeltaxi in Apeldoorn rijdt vanaf eind maart tot begin mei 2024. Aanmelden kan vanaf 28 februari t/m 24 maart 2024. Zie voor meer informatie: https://apeldoorn.nl/tegeltaxi

(Nog) Niets doen is goed doen

Heb je je tuin “winterklaar” gemaakt door juist ALLE blad en organische ‘rommeltjes’ te laten liggen in je tuin en onder de struiken? HEEL GOED! 👏
Voel je nu al de lentekriebels om je tuin weer bladvrij en ‘netjes’ te maken voor het nieuwe seizoen? DOE HET (NOG) NIET! ✋

❄️ De temperaturen lopen soms mooi op als de zon schijnt maar het kan nog wel gaan vriezen. De winter is nog niet over en dat laagje blad en ander organische materiaal zijn nog zeer nuttig!

Want:
💧 een mulchlaag in de tuin is belangrijk voor het bodemleven, de bescherming van vorstgevoelige planten in de winter en het maakt de grond vruchtbaar. Bovendien houdt het water beter vast, waardoor je in de zomer minder vaak hoeft te sproeien (ook gunstig voor je waterrekening).
🐸 een dikke pak blad zorgt voor schuilplaatsen voor dieren in je tuin, zoals vogels, motten, padden, kikkers, wormen, eekhoorns, egels, vlinders, maar ook natuurlijke bestrijders zoals lieveheersbeestjes. Deze kunnen wel 100 bladluizen per dag opeten!
🦋 Cocons van rupsen klampen zich nog steeds vast aan het gedroogde, staande plantmateriaal van vorig seizoen. Haal je nu het blad weg, dan gooi je waarschijnlijk leven in je groene kliko.
🐝 Hoewel je misschien hommels en op de grond nestelende bijen begint te zien als bomen en struiken in bloei komen, dan hebben ze nog steeds beschutting nodig tijdens koude nachten.
🐦 Roodborstjes nestelen laag bij de grond en, net als veel andere vogels, hebben blad en andere klein organisch materiaal nodig voor hun nesten of rustplaatsen.

Bijkomend voordeel van (nog) niets doen in je tuin: je kan zelf op een stoeltje rustig genieten van die eerste zonnestralen, kijkend naar al dat leven dat je mogelijk maakt 💚

Paddentrek. Help je mee?

Tijdens de paddentrek maken onze lieve groenbruine vrienden de overtocht van het land naar het water. Extra opletten dus als je op de scooter, de fiets of in de auto zit. Voor je het weet, rijd je over het beestje heen.


Voortplanten
De groenbruine amfibieën worden actief zo gauw de temperatuur opwarmt. Ze gaan dan naar het water om zich voort te planten en leggen rond de 500 tot 3000 meter af om een geschikte waterplek te vinden. Vaak gaan ze terug naar de plek waar ze zelf geboren zijn. Naast padden trekken er ook kikkers en salamanders naar de waterkant.


Wat kun je doen?
Padden zijn prachtige dieren die onze bescherming nodig hebben. Wat kun je doen om mee te helpen?
– Verminder je snelheid als je langs vijvers rijdt.
– Mocht je toevallig padden, kikkers of salamanders tegenkomen op de weg: kijk waar het water is en welke kant hun neus op wijst, dat is vaak de richting waar ze naartoe willen. Je hoeft de dieren niet perse in het water te zetten, maar in de berm op een veilig plekje is vaak al genoeg. Vanaf daar redden ze zichzelf wel.
– Er zijn zoveel plekken waar padden oversteken, dat er lang niet genoeg vrijwilligers zijn. Daarom zijn paddenwerkgroepen altijd op zoek naar vrijwilligers die willen meehelpen (ook voor een nachtje) om padden, kikkers en salamanders weer veilig naar de overkant van de weg te helpen en ze zo te helpen hun voorplantingswateren veilig te bereiken. Heel dankbaar werk, en ook nog eens hartstikke leuk om te doen: zo ben je ’s avonds lekker buiten en doe je tegelijkertijd ook iets nuttigs voor de dieren en de natuur.
> Interesse om bij een van de werkgroepen in Gelderland mee te helpen? Stuur dan een mailtje naar paddentrekoost@dierenbescherming.nl
> Of kijk op www.padden.nu voor meer locaties.


Hulpjes in de tuin
Heb je last van veel slakken in je tuin? Kikkers en padden eten graag slakken op! De moeite waard om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk worden doodgereden… En eind maart/begin april wanneer de padden (weer) uit het water gaan, verwelkom je dus deze natuurlijke vijanden van de slak in je tuin en geef ze bijvoorbeeld een schuilplaats onder een struik, in een boom of onder een stapel takken.

Je binnenshuis ‘afval’ buitenshuis hergebruiken

Het hergebruiken van huishoudelijk afval in de (moes-)tuin is nuttig, milieuvriendelijk en goedkoop. En het helpt om de hoeveelheid afval die anders in de kliko/recyclebak eindigt te verminderen.
Hier zijn enkele ideeën om huishoudelijk afval in de (moes-)tuin te hergebruiken:


Keukenafval:
– Organisch afval zoals fruit- en groenteschillen, koffiedik, eierschalen, enz., kan worden gebruikt om planten te voeden door ze rechtstreeks in/op de grond te verwerken; of door ze te composteren om een natuurlijke en voedzame meststof voor de bodem te maken.
– De schil van een halve sinaasappel kan je schoonmaken en hergebruiken als voerbakjes voor vogels (ophangen met sisal- of jutetouw).

Water:
– Gebruik het afgekoelde kookwater van (liefst biologische) groenten voor je dorstige tuin- en balkonplanten.
– Kookwater van pasta of aardappelen bevat zetmeel en kan worden gebruikt om onkruid of groene aanslag op je terras (stoeptegels) te verwijderen.
– Vang water op in een emmer als je op warm water wacht voor het douchen of afwassen; of tijdens het afspoelen van je handen, groenten, etc. en gebruik dit water om je planten water te geven.

Blikjes, oud servies, houten pallets:
Bijvoorbeeld om er een verticale tuin (of een kruidentuin) van te maken, waardoor de ruimte in kleine tuinen of op een balkon optimaal wordt benut. Kijk voor ideeën en instructies op internet of Pinterest.

Papier- en kartonafval:
– Kranten en kartonnen dozen (liefst zonder veel inkt) kunnen worden gebruikt om mulch of compost te maken om de bodem te voeden.
– WC-rolletjes (ongebleekt) zijn zeer handig te hergebruiken als zaadpotjes voor je moestuintje (ook op je balkon).

Overige:
– Hergebruik as (bevat kalium) van je houtkachel of haard in de compost of rechtstreeks in de tuin, als extra voeding voor de bodem en planten. Let wel op dat je gebruik maakt van as die afstamt van schoon hout, dus zonder verfsporen of impregneermiddel.
Het is ook in te zetten als wapen tegen ongedierte zoals slakken, mieren of zelfs muizen in de tuin, of om je planten te beschermen.
As is ook een prima natuurlijk schoonmaakmiddel!
– Houten spiesjes (en kurken van flessen, niet van plastic) kun je hergebruiken als markeerders voor in de (moes-)tuin.
– Kurken (niet van plastic) kun je malen en hergebruiken als mulchlaag.

Je terras en balkon natuurlijk schoon!

De voorjaarsvakantie staat voor de deur én het lijkt wat droger weer te worden. Prima moment om je balkon of terras lenteklaar te maken!

Hier zijn 10 tips voor het schoonmaken van je buitenruimte op natuurlijke wijze: voor je tegelwerk, je terrasmeubilair, je ramen, deuren en kozijnen 💪🏻

  1. Mos verwijderen op het terras: Meng 600 g citroenzuur, 150 g (bak)soda en 2 cl plantaardige olie in een emmer water. Breng aan op het terras (op een droge dag) om mos te verwijderen. Na een paar dagen zal het mos verdrogen.
  2. Ramen lappen:
    • Met witte azijn: Meng 250 ml witte azijn en 750 ml water in een spuitfles en spuit het mengsel vervolgens op de ramen. Wrijf schoon en droog met een schone katoenen doek (of een oude hydrofiele luier) of zeem.
    • Met citroen: Meng 3 eetlepels citroensap met 450 ml heet water. Deze oplossing is ook effectief voor het reinigen van ramen en gaat kalkvorming tegen. Bovendien hoeft het niet te worden afgespoeld.
  3. Ontgelen van kunstof meubels- en kozijnen: Gebruik (bak)soda en alcoholazijn op een spons om de oorspronkelijke kleur van het plastic terug te krijgen en eventuele schimmels te verwijderen.
  4. Meubels van geweven kunststof reinigen: Gebruik zwarte zeep (gemaakt van de as van verbrande blaadjes en hars) of groene zeep / Marseillezeep met een zachte spons of reinig met hoge druk.
  5. Reinigen van teakhouten meubelen: Gebruik een zachte borstel en Marseillezeep voor regelmatig onderhoud.
  6. Een houten stoel opfrissen: Gebruik een harde borstel en Marseillezeep voor niet-exotisch hout en schuur en beits vervolgens lichtjes. Voor een minder radicale reiniging zijn een zachte borstel en zeep voldoende.
  7. Roest verwijderen van een metalen stoel of tafel: Wrijf een gesneden ui over de roestplekken of gebruik fijn schuurpapier of een staalborstel.
  8. Maak een aluminium tafel schoon: Gebruik een sopje voor regelmatig onderhoud of snijd een citroen doormidden en schrob het aluminium glanzend schoon. Strooi eventueel zout op de citroen, dit helpt om vet en vuil te verwijderen.
  9. Herstel de glans van een rotan meubel: Gebruik warm zeepsop en een spons voor regelmatig onderhoud, of water met ammoniak of zout water voor aangekoekte vlekken. Let op dat je natte rotan meubelen niet direct in de zon laat drogen.
  10. Canvas loungestoelen & kussens reinigen: Was de hoezen indien mogelijk in de machine. Voor hardnekkige vlekken kun je vloeibaar wasmiddel gebruiken op vettige vlekken zoals zonnebrandolie; natrium percarbonaat op vlekken van bijv. thee, koffie of rode wijn; en alcohol van 90°C op grasvlekken.

Doe de droger in de ban

(… Of gebruik het écht alleen als het niet anders kan)

Jaaa… Het kost wat meer tijd en moeite om je was stuk voor stuk op te hangen, dan even alles in de wasdroger te proppen en op een knopje te drukken, dat is waar. Maar de was aan de waslijn of het wasrek drogen kent veel voordelen:

  • het houdt je kleren langer mooi
  • het voorkomt dat je was microplastics loslaat tijdens het drogen
  • het bespaart geld
  • het bespaart vooral veel energie en CO2 uitstoot (vanwege de productie van een droger)z

❄️ Nu is het wel zo dat we deze tip midden in de winter delen…
“Je was buiten laten drogen, terwijl het buiten zo koud en vochtig is? Dat gaat toch niet lukken?!” 🤔
Nou, dus wel. Als het maar droog is! Een als het (veel) waait is je was niet alleen sneller droog (ook bij koude temperaturen en ook zonder zon) maar je was zal er ook een heerlijk frisse geur van krijgen.

🏠 Laat je liever je was binnen drogen tijdens de koude/natte dagen, zorg ervoor dat:

  • het redelijk warm is in de kamer
  • de kamer genoeg is geventileerd (laat desnoods de deur open)
  • je je vochtige was niet rechtstreeks op de verwarming hangt (behalve dat het gevaarlijk kan zijn met bepaalde radiatoren, kan het ook schimmelvorming in die ruimte veroorzaken)
  • je de was niet te dicht op elkaar hangt, en evt. over 2 lijnen/spijlen, zodat er voldoende lucht tussen komt

🧺 Bonus tip!
Heb je een grote was gedraaid met truien en broeken, of meerdere wassen achter elkaar gedraaid, gebruik je wasdroger alleen voor een beetje ondersteuning:

  • doe bijvoorbeeld broeken alleen even in de droger om het meeste vocht eruit te halen en laat ze verder aan de waslijn/het wasrek drogen.
  • doe alleen het kleine wasgoed in de droger (bijv. sokken, ondergoed en vaatdoeken) en de grotere stukken hang je op.
  • als je zonnepanelen hebt, doe de droger overdag aan – maar let op dat je dat alleen doet wanneer je ook thuis bent.

Sinds kort is er een draaiende binnen-droogmolen (speeddryer) te koop. Deze innovatie is veel goedkoper en energiezuiniger dan een droger, maar we hebben nog niet genoeg informatie om te kunnen bepalen of een ventilator in je waskamer niet hetzelfde effect heeft (voor minder geld 🤔😜)