Tag Archief van: microplastics

Tip Schitter zonder Glitter

Schitter zonder glitter!

Schitter zonder glitter! ✨🌿

Sorry feestbeesten, maar glitters zijn minder schitterend dan ze lijken. Glitters zijn (meestal) kleine stukjes plastic, aluminium of een combinatie hiervan die, als ze eenmaal in het milieu belanden, bijdragen aan de plastic soep. Ze zijn bijna onmogelijk op te ruimen of uit water te filteren, en dat maakt ze een groot probleem voor onze ecosystemen.

Een voorbeeld? Deze week zagen we bij een grote supermarktketen bloembollen (zoals Amaryllis) volledig ondergedompeld in een dikke laag wax en glitters. Prachtig? Misschien. Duurzaam? Niet echt. Dit soort decoraties, hoe feestelijk ook, hebben een grote verborgen impact.

Wil je duurzaam leven? Boycot glitters in alle vormen! 🎉❌ Denk aan glinsterende kerstballen, sprankelende make-up of nepsneeuw. Jij hebt de keuze om bewust te schitteren zonder plastic te gebruiken.

Waarom niet kiezen voor ‘biodegradable’ of bioplastic glitters?

Hoewel bioplastic glitters vaak als alternatief worden gepromoot, zijn ze geen perfecte oplossing.

  • Biodegradatie duurt lang: Veel van deze glitters hebben specifieke omstandigheden nodig (zoals industriële composteerinstallaties) om af te breken, wat in de natuur vaak niet gebeurt.
  • Microplastic-risico: Zelfs bioplastic glitters kunnen uiteindelijk afbreken tot microplastics die schadelijk zijn voor het milieu.

Zie voor meer informatie: Keuringdienst van Waarde: Glitter en Plastic Soup Foundation; Glitter = Litter.

Wat zijn duurzame alternatieven?

Je kunt de sprankeling behouden zonder schade aan het milieu. Hier zijn een paar ideeën:

1️⃣ DIY Glitters: Maak zelf glitters met eetbare suiker of zout, gemengd met natuurlijke kleurstoffen zoals bietensap of kurkuma. Perfect voor decoraties!
2️⃣ Natuurlijke decoraties: Gebruik bloemen, dennenappels, of takken. Geef ze een subtiele glans door ze in te sprayen met water en wat maïzena.
3️⃣ Amaryllis (en andere bloemen) zonder glitters: Kies voor een biologische, lokaal geteelde bloembol zonder chemische behandelingen. Na de bloei kun je hem in je tuin planten voor volgend jaar!
4️⃣ Schitter met kleding: Kies tweedehands of duurzame feestkleding met subtiele metallic details die je keer op keer kunt dragen. Heb je toch een polyester kledingstuk met pailletten (=plastic) of glitters, dan kun je met een waszak van Guppyfriend of een filter op je wasmachine-afvoer de kans verkleinen dat er microplastics in het riool belanden.

Extra tip: ‘Glittervrije’ cadeaus voor de feestdagen

Schitter met je keuzes, niet met microplastics! 🌟 Wat is jouw favoriete glittervrije tip? Laat het ons weten in de comments.

6e PEUKMEUK dag in Apeldoorn 2024

6e PeukMeuk Dag in Apeldoorn

Op 6 juli 2024 vond alweer de 6e editie van de PeukMeuk Dag plaats in Apeldoorn! 🚬

Het resultaat: 21.000 sigarettenpeuken werden in Apeldoorn opgeraapt binnen anderhalf uur door 13 vrijwilligers rondom het Stationsplein, bij de ROC Aventus school en de nabijgelegen fietsenstalling. Het is ongelooflijk hoeveel peuken er in zo’n klein gebied liggen, en toch is dit slechts een fractie van alle peuken die daar langzaam vergaan. 😢

Grootste vorm van plasticvervuiling

Je vraagt je misschien af waarom een groep vrijwilligers jaar na jaar op één dag zoveel mogelijk sigarettenpeuken opruimt binnen anderhalf uur? Deze kleine peuken zijn echter enorm vervuilend voor het milieu! Eén sigarettenpeuk bevat allerlei chemische stoffen, breekt langzaam af (tussen de 2 en 12 jaar) tot microplastics en kan tot wel 1000 liter water vervuilen! 🚬💦

Bewustwording

De deelnemers hadden natuurlijk niet de illusie dat ze het gebied rondom het station, de school en de fietsenstalling binnen anderhalf uur volledig schoon zouden krijgen (laat staan: blijvend!), maar ze hopen bewustwording te creëren rondom het probleem van milieuvervuiling door sigarettenpeuken. Het Plastic Peuken Collectief (waaronder Het Peukenmeisje), dat de PeukMeuk Dag zowel nationaal als wereldwijd coördineert, gaat zelfs een stap verder en werkt eraan om de sigarettenfilter binnen vijf jaar op Europees niveau te verbieden.

Samen staan we sterker. Samen maken we het verschil 😎👊

Alle vrijwilligers verdienen een grote dankbetuiging voor hun inzet en toewijding! Dankzij mensen zoals zij is positieve verandering mogelijk. Wist je dat Apeldoorn in 2019 de tweede stad in Nederland was (na Amsterdam) die een grote #peukmeuk opruimactie organiseerde? Twee jaar later werd het een landelijk evenement, en in 2022 zelfs een internationaal evenement. In 2023 en 2024 werden wereldwijd PeukMeuk acties (onder de Engelse noemer No Butts Day) georganiseerd tijdens de PeukMeuk Dag. Wat een beweging! Wat een impact! 🤩

Laten we hopen dat dit evenement en de inspanningen van het Plastic Peuken Collectief anderen inspireren om zich bewust te worden van het probleem van sigarettenpeuken en actie te ondernemen om het milieu te beschermen.

Van Peukenzooi tot Peukenbos

Aan het einde van de vorige Grote PeukMeuk actie in 2023 werd de volle Heel Apeldoorn Rein afvalzak met 24.000 peuken aan De Wastebar gedoneerd voor het realiseren van een Peukenbos. Dit jaar zoeken we een nieuwe bestemming voor de Heel Apeldoorn Rein afvalzak met weer zo’n 21.000 peuken. Ideeën zijn welkom! Deel je suggesties in de reacties of stuur ons een mail: info@zerowasteapeldoorn.nl.

Met dank aan deze 13 toppers! (zie op de groepfoto: bovenste rij van links naar rechts) Arian, Frans (met de ‘buit’), Jacky, Mike, Maarten, Tiphaine & (onderste rij van links naar rechts) Fokjelien, Fred, Silvia, Rocio, Yvonne, Lilian en Gita.

De PeukMeuk dag 2024 in Apeldoorn is georganiseerd door stichting Zero Waste Apeldoorn, in samenwerking met Yvonne Zwikker (IVN) en Heel Apeldoorn is Rein (Gemeente Apeldoorn).

Bekijk hieronder het fotoalbum:

Doe de droger in de ban

(… Of gebruik het écht alleen als het niet anders kan)

Jaaa… Het kost wat meer tijd en moeite om je was stuk voor stuk op te hangen, dan even alles in de wasdroger te proppen en op een knopje te drukken, dat is waar. Maar de was aan de waslijn of het wasrek drogen kent veel voordelen:

  • het houdt je kleren langer mooi
  • het voorkomt dat je was microplastics loslaat tijdens het drogen
  • het bespaart geld
  • het bespaart vooral veel energie en CO2 uitstoot (vanwege de productie van een droger)z

❄️ Nu is het wel zo dat we deze tip midden in de winter delen…
“Je was buiten laten drogen, terwijl het buiten zo koud en vochtig is? Dat gaat toch niet lukken?!” 🤔
Nou, dus wel. Als het maar droog is! Een als het (veel) waait is je was niet alleen sneller droog (ook bij koude temperaturen en ook zonder zon) maar je was zal er ook een heerlijk frisse geur van krijgen.

🏠 Laat je liever je was binnen drogen tijdens de koude/natte dagen, zorg ervoor dat:

  • het redelijk warm is in de kamer
  • de kamer genoeg is geventileerd (laat desnoods de deur open)
  • je je vochtige was niet rechtstreeks op de verwarming hangt (behalve dat het gevaarlijk kan zijn met bepaalde radiatoren, kan het ook schimmelvorming in die ruimte veroorzaken)
  • je de was niet te dicht op elkaar hangt, en evt. over 2 lijnen/spijlen, zodat er voldoende lucht tussen komt

🧺 Bonus tip!
Heb je een grote was gedraaid met truien en broeken, of meerdere wassen achter elkaar gedraaid, gebruik je wasdroger alleen voor een beetje ondersteuning:

  • doe bijvoorbeeld broeken alleen even in de droger om het meeste vocht eruit te halen en laat ze verder aan de waslijn/het wasrek drogen.
  • doe alleen het kleine wasgoed in de droger (bijv. sokken, ondergoed en vaatdoeken) en de grotere stukken hang je op.
  • als je zonnepanelen hebt, doe de droger overdag aan – maar let op dat je dat alleen doet wanneer je ook thuis bent.

Sinds kort is er een draaiende binnen-droogmolen (speeddryer) te koop. Deze innovatie is veel goedkoper en energiezuiniger dan een droger, maar we hebben nog niet genoeg informatie om te kunnen bepalen of een ventilator in je waskamer niet hetzelfde effect heeft (voor minder geld 🤔😜)

Een kind kan het wasmiddel doen! 👚👕🥼🧼🧂



Duurzamer de was doen? Hier wat tips:

ZELF MAKEN
Hierover zijn de meningen verdeeld: de één doet het al jaren zonder problemen, de ander heeft een minder fijne ervaring gehad. Ons advies: probeer het eens! Dan kun je zelf beslissen wat je ervan vindt. 😉
Je bespaart er niet alleen veel geld mee, het is ook beter voor je kleding, je huid en het milieu!
Wasmiddel kun je maken met natuurlijke ingrediënten. Bijvoorbeeld met klimop (!), of gedroogde paardenkastanjes, of zeep op basis van minstens 70% olijfolie, zoals Marseillezeep, Aleppozeep of Castillezeep.
Er zijn ook wasnoten te koop, die aan bomen groeien in Nepal. Ook efficiënt, maar je raadt het al: het nadeel van deze wasnoten is het vervoer.
Op onze website vind je een uitgebreid DIY-recept en wasinstructies voor wasmiddel op basis van olijfzeep.
Voor instructies over het wassen met klimop of kastanjes, kun je internet raadplegen.
Maak je liever waspoeder? Dat kan ook! Bijvoorbeeld door waszeep te raspen en het te mengen met soda (voor de witte was). Voor een fijner poeder, mix je het waspoeder nog even in een blender.

KOPEN
Koop je liever wasmiddel, maar wil je minder verpakking?
Denk bijvoorbeeld aan opties zoals het hervullen van je wasmiddelfles. Dit kan bijvoorbeeld bij een aantal natuurwinkels of bij 10 LIDL in het land (proef).
Of koop een eco-waspoeder in een kartonnen doos.

WASSTRIPS
Sinds een jaar of 2 zijn de ‘plasticvrije’ wasstrips in opmars. Tussen aanhalingstekens omdat sommige wasstrips microplastics bevatten (en soms ook minder huid-/milieuvriendelijke ingrediënten zoals Hydroxyacetophenone en Sodium Lauryl Sulfate).
Dit gezegd hebbende, is het qua gewicht en verpakking toch een verbetering in vergelijking met waspoeder in grote kartonnen dozen of vloeibaar wasmiddel, met dus minder CO2-uitstoot tijdens het vervoer.

ECOEGG
Tenslotte een alternatief dat niet plasticvrij is maar wel minder afval oplevert, is de EcoEgg: wassen met natuurlijke minerale pellets. Ons advies voordat je het aanschaft: vraag rond of een vriend, buur of collega het al in huis heeft en of je het een paar keer kunt uitproberen.

BONUSTIPS
💧 Een scheutje (natuur)azijn volstaat als wasverzachter en het maakt de wasmachine en de leidingen ook nog eens schoon (het “Calgon”-effect, zeg maar 😉)
✋ Vul de wastrommel goed vol, maar zorg dat je nog een hand (10 cm) aan ruimte overhoudt tot de rand.
-Zet de wasmachine aan tijdens de daluren; of overdag als je zonnepanelen hebt.
🌡️ Was liever op lagere temperatuur. De meeste wasmiddelen (ook zelfgemaakte varianten) zijn al bij 30 graden efficiënt.
🌬️ Vermijd waar mogelijk het gebruik van de droger (maar daar vertellen we je later meer over!)

Afwassen

Plasticvrij afwassen

🧽 Sponzen
Wist je dat de synthetische sponsjes microdeeltjes loslaten tijdens het afwassen (of wassen in de wasmachine)? Dit zijn microplastics die niet kunnen worden gefilterd en bijdragen aan de ‘plastic soep’ (zie ook de tip: “Plasticvrije poetsdoeken”).
Dus, wanneer ze er aan toe zijn, vervang je plastic (en moeilijk te recyclen) kunstof/plastic sponzen, afwasborstel en schuursponsjes door plasticvrije varianten.

Er zijn tegenwoordig vele alternatieven op de markt, zoals:

  • plantaardige sponzen (loofah, zeespons, cellulose spons),
  • houten borstels (met afneembare kop, en met plantaardige vezels),
  • schrapers van kokoshout,
  • kokos scrubpad of jute afwasscrubber
  • koperen schuursponsjes of doekjes

♻️ Let op met sponsjes gemaakt van gerecyclede restmaterialen, meestal zijn dat nog wel plastic sponzen.

🧼 Afwasmiddel
Wanneer je fles afwasmiddel leeg is, maak je súper simpel je eigen vloeibare afwasmiddel. Wist je dat een beetje Marseille- of Castillezeep verdund met water al voldoende is?
Tegenwoordig kun je ook een blok afwaszeep kopen, waarmee je de afwas doet door eerst je spons/borstel iets nat te maken, het over het blok zeep te wrijven en dan gewoon afwassen met weinig water, en dan goed afspoelen. Net als met de zeep- en shampoobars (zie de tip: “Van fles naar bar”), is ons advies om bij aankoop erop te letten of de afwaszeep in Nederland is geproduceerd, met natuurlijke en/of biologische ingrediënten, palmolievrij, en dierproefvrij.
Onze bonustip: een groot blok Marseilezeep à 400gr gaat maandenlang mee en kost relatief weinig geld.
Tegenwoordig kun je ook je fles hervullen door afwasmiddel te ’tappen’ bij sommige (natuur-)winkels, of je kunt eco afwasmiddel kopen in gerecyclede plastic flessen.

🥄 Vaatwasser
Gebruik je (liever) een vaatwasser? Ook dan zijn er duurzamere alternatieven naast de oplosbare vaatwastabletten. Zo kan je los afwaspoeder in bulk kopen (soms in een kartonnen doos) en zelf zuinig doseren per afwasbeurt. Daarbij doe je er goed aan een energiezuinige vaatwasser te kopen, een eco-wasprogramma te gebruiken en de vaatwasser pas aan te zetten als deze vol zit.

Poetsdoeken

Plasticvrije poetsdoeken

Duurzaam poetsen met plasticvrije poetsdoeken! 🧽🌿

Gebruik je wasbare poetsdoeken? Super! Maar als je microvezeldoeken gebruikt, is het tijd om verder te lezen. Waarom? Omdat deze doeken plastic bevatten en bijdragen aan de vervuiling met microplastics.

Het probleem met microvezeldoeken

Microvezeldoekjes zijn gemaakt van synthetische vezels zoals polyester en acryl. Bij gebruik en tijdens het wassen laten ze minuscule plasticdeeltjes los: microplastics.
🔹 In huis: Deze deeltjes blijven achter op oppervlakken en zweven door de lucht.
🔹 In water: Via de wasmachine komen microplastics in ons water terecht, waar ze niet worden gefilterd. Dit draagt bij aan de plasticvervuiling in rivieren en oceanen.

Kies voor duurzame alternatieven

🌱 100% natuurlijke materialen: Gebruik poetsdoeken van biologisch katoen of bamboe. Deze materialen zijn hernieuwbaar en laten geen microplastics los.
🌱 Tweedehands opties: Check kringloopwinkels voor katoenen doeken of hydrofiele doeken. Goed voor het milieu én je portemonnee.
🌱 Hydrofiele doeken: Perfect om streeploos glas en spiegels schoon te maken. Misschien liggen er nog oude luierdoeken in je kast? Hergebruik ze!
🌱 Handdoek-upcycling: Oude handdoeken kun je in kleinere stukken knippen en gebruiken als poetsdoek.

Tweedekans poetsdoeken

Wist je dat je tijdens opruimacties vaak prima poetsdoeken, vaatdoeken of andere herbruikbare items tegenkomt?
🌀 Schoon en bruikbaar: Vaak zijn ze alleen vergeten of verloren, en na een grondige wasbeurt op hoge temperatuur zijn ze zo goed als nieuw. Geef ze een tweede leven! ♻️👌🏻

Maak je eigen poetsdoeken of tawashi!

Ben je creatief?

  • Haak of brei zelf poetsdoeken van gerecyclede of biologisch katoenen garens.
  • Online (bijvoorbeeld Pinterest) vind je veel simpele patronen en inspiratie om je eigen tawashi spons te breien of haken 😉 ♻️

Wat als je toch synthetische stoffen gebruikt?

Als je microvezeldoeken of ander synthetisch textiel blijft gebruiken, kun je maatregelen nemen om microplastics te verminderen:
🔹 Guppyfriend waszak: Houdt microplastics vast tijdens het wassen.
🔹 PlanetCare-filter: Dit filter, dat je op je wasmachine kunt aansluiten, vangt tot 90% van de microplastics op. Controleer vooraf of dit past bij jouw wasmachine.

Zero waste betekent ook slim omgaan met wat je al hebt! Wat is jouw favoriete manier om poetsdoeken te hergebruiken of upcyclen? Laat het ons weten in de reacties. 🌎

Herbruikbaar keukenpapier

Herbruikbaar ‘keukenpapier’

Grote kans dat in jouw keuken een rol keukenpapier hangt of staat, en anders wel bij je buren. Handig voor allerlei vormen van gebruik in de keuken. En zó gepakt bovendien! Lekker makkelijk.

En dit is typisch zo’n product waarvan je je kan afvragen of je het écht nodig hebt, want grote kans dat je het uit gewoonte of gemak pakt als het binnen handbereik is, toch?
Zet je de rol keukenpapier (even) weg, dan ontdek je dat een theedoek, een stoffen servet en kleine katoenen doekjes of washandjes net zo goed voldoen. Maar dan wasbaar en dus herbuikbaar! 👌

Kijk, dat scheelt lekker in je afvalbak! Want uit gewoonte pakt men snel zo’n drie of vier stukken, die daarna direct de prullenbak ingaan. Maar besef wel dat keukenpapier niet wordt gerecycled; het hoort bij GFT (alleen ongekleurd/zonder print) of bij het restafval. Ook is het niet altijd van gerecycled papier gemaakt en vaak gebleekt om het de perfecte witte kleur te geven. De merken die graag aantrekkelijke afbeeldingen/patronen op hun keukenpapier drukken, gebruiken daarnaast ook nog inkt. Helaas, allemaal niet zo milieuvriendelijk dus.

Wegwerp hygiënische-/schoonmaakdoekjes kun je beter helemaal vermijden. Naast dat ze plastic bevatten, zitten ze ook vol chemicalieën die niet persé goed voor je huid zijn en ook niet voor het milieu.

Dus zoek in je kasten naar stoffen doeken* die prima het keukenpapier kunnen vervangen. Het is een eenvoudige, goedkope, makkelijke en herbruikbare oplossing! Kleine stap – Grote impact 💪🏻
En heb je ongelukjes die wat smeriger zijn om op te vegen met een stoffen doek? Pak dan een beetje toiletpapier: net zo effectief!

Op het internet vind je tutorials om een wasbare keukenrol zelf te naaien, bijvoorbeeld met lappen van oude handdoeken en drukknopjes… Super leuk! Maar uit ervaring kunnen we bevestigen dat het net zo makkelijk en vooral sneller is om gewoon een stapeltje te maken met de doekjes 😉

*Let op: vermijd het gebruik van synthetische microvezeldoekjes (gemaakt met polyester en polyamide). Deze laten tijdens het poetsen of wassen in de wasmachine micro-deeltjes los, dit zijn microplastics die niet kunnen worden gefilterd en bijdragen aan de ‘plastic soep’.

Make-up

Zero Waste Make-up

Zero waste make-up is… ZERO make-up! 😁

Ja, dit klinkt misschien wel wat drastisch, maar het is én super goedkoop én zo heb je ook nog eens extra tijd in de ochtend en avond om iets langer in bed te liggen 😴 In alle opzichten een besparing! Probeer eens voor een paar dagen geen make-up te dragen… “Omdat je het waard bent” 🥰

REFUSE
Vele cosmetica producten zijn in plastic verpakt en bevatten tal van schadelijke ingrediënten voor je huid en/of voor het milieu zoals parabenen, sulfaten, siliconen, soms ook oplosmiddelen (bijv. nagellak removers) of drijfgassen (bij. haarspray).
Sommige producten bevatten palmolie, of microplastics. Allerlei ingrediënten die je liever vermijdt wanneer je je leefstijl wilt verduurzamen.
Let ook op met de wegwerp gezichtsverzorgingsdoekjes om je make-up te verwijderen. Net als de snoetenpoetsers, billendoekjes en de huishoudelijke poetsdoeken, bevatten deze wegwerpdoekjes plastic vezels. Niet alleen slecht voor de huid maar ook voor het milieu (#plasticsoep).

REDUCE
Gelukkig is het is niet onmogelijk om milieu en glamour te combineren!
💄 Zelf maken
Om afval te voorkomen kun je make-up zelf maken, zoals je lippenstift (of -balsem), mascara, make-up remover, scrubs, etc. Zonder chemische troep, zonder dierenleed, zonder single-use plastic!
Zie bijv. dit recept van Zero Waste Nederland om zelf je eigen mascara te maken: https://zerowastenederland.nl/tips/zelf-mascara-maken/
Om je gezicht te reinigen kun je zelf een make-up remover maken met als basis kokosolie en castillezeep.
Op het internet kun je talloze andere recepten (en receptboeken) vinden. Keuze genoeg! 😉

👛 Kopen
Geen zin om zelf aan de slag te gaan? Je kunt varianten kopen die milieuvriendelijker zijn dan de gangbare make-up producten. Bijvoorbeeld van de merken Inika, Boho of Gitti.

🧶 REUSE & MAAK
In plaats van wegwerp doekjes kun je een ouderwets washandje, of wasbare ‘wattenschijfjes’ (make-up pads van katoen en/of badstof) gebruiken.
Je kunt ze trouwens ook makkelijk zelf maken, van oude handdoeken of door ze zelf te haken. Ook daarvoor kun je weer het internet raadplegen om talloze leuke ‘wattenschijfjes’ patronen te vinden!

Tip! Plasticvrij tanden poetsen

Plasticvrij tanden poetsen

Plasticvrij Tanden Poetsen: Goed voor Jouw Glimlach én het Milieu! 🌱

Wat ben je mooi als je lacht! 😁 En wat dóe je mooi als je plasticvrij je tanden verzorgt! Hoe poets je je tanden zonder plastic? Zo!

Kies een duurzame tandenborstel 🪥

🦷 Vervang je plastic tandenborstel met een bamboe tandenborstel. Deze werkt net zo goed en is veel milieuvriendelijker. Let wel op dat de borstelhaartjes meestal van nylon (plastic) zijn. Na gebruik kun je ze gemakkelijk met een tangetje verwijderen en bij het plastic afval doen. De bamboe steel is perfect herbruikbaar als plantensteker in je (moes)tuin of kan bij het GFT-afval.

Vervang je Tandpasta met Plasticvrije Opties 🥣

🦷 Wist je dat je plastic tube tandpasta gemakkelijk kunt vervangen door een plasticvrije variant? Denk aan tandpasta tabletten, tandpoeder, of tandpasta in glazen potjes van merken zoals Smyle, Ben & Anna, Happy Soaps. Deze producten bevatten geen microplastics en zijn verkrijgbaar bij de meeste drogisterijen.

Wat zijn microplastics en waarom zijn ze slecht? 🌊

Wacht even… zit er plastic in tandpasta? Ja, helaas wel! Veel verzorgingsproducten, waaronder tandpasta, bevatten microplastics, ook wel “microbeads” genoemd. Deze kleine plastic deeltjes komen in ons lichaam en het milieu terecht, en de lange termijn gevolgen zijn nog onbekend. Gebruik de gratis app van de Plastic Soup Foundation, “Beat the microbead,” om te controleren of jouw tandpasta of andere producten microplastics bevatten. Zo houd je je mond én het milieu schoon! 🔎✅

Zelf natuurlijke tandpasta maken: zo doe je dat!

Wil je helemaal zero waste gaan? Probeer dan zelf tandpasta te maken met dit simpele recept:

🥣 DIY tandpasta recept: Meng in een kom 3 delen kokosolie, 1 deel baksoda, een snufje stevia naar smaak, en een paar druppels pepermunt- en tea tree etherische olie. Roer goed door en klaar is je natuurlijke tandpasta!