Tag Archief van: natuur

Beewashing: trap er niet in!

Beewashing, lijkt op greenwashing en dat is het ook, maar dan specifiek gericht op bijen. 🐝

Met de honingbij gaat het beter in Nederland, maar meer dan de helft van de 350 Nederlandse bijensoorten staat op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten of is zelfs al uit het land verdwenen. Dat is problematisch, want veel planten zijn afhankelijk van de bestuiving door wilde bijen.
De belangrijkste oorzaak daarvan: voedselgebrek door te weinig wilde bloemen en te weinig plekken waar de bijen kunnen nestelen.
Als burger wil je graag je goedbedoelde hulp aanbieden en bedrijven die initiatieven tonen om de insecten te redden een hart onder de riem steken, maar let wel op: veel bedrijven spelen hier sluw op in met ‘beewashing’.

Het grootste en bekendste voorbeeld van Beewashing is bedrijven/tuincentra die spullen verkopen onder het mom van de “bijen redden”, die uiteindelijk nutteloos of zelfs averechts kunnen werken, zoals:
– (deels) uitheemse zaadmengsels waar de wilde bijen niks aan hebben;
– kleurrijke cultuurplanten en bloembollen die van de andere kant van de wereld komen of die steriel zijn (zonder nectar of stuifmeel) waar bijen niks mee kunnen; of waar veel bestrijdingsmiddelen op zitten, die de bijen vergiftigd;
– insectenhotels die niet werken* (zie commentaren)

Maar je kunt ook denken aan boeren die kleurrijke akkerranden inzaaien, bijvoorbeeld naast een aardappelakker, die meerdere keren per week bespoten worden.

Hoe voorkom je dat jij verkeerd kiest?
> De oplossing om de wilde bijen een handje te helpen ligt juist vaak bij NIETS of MINDER doen:
– Laat het hele jaar door (ook in de winter!) de natuurlijke “rommel” liggen in je tuin, zoals afgeknakte stengels, rommelhoekjes met bladeren of kevergaatjes in een dode boom;
– Gebruik GEEN gif tegen luizen, slakken en mieren;
– Maai je gras niet of niet te vaak en gefaseerd;
– Kijk wat er uit zichzelf in je tuin of boomspiegel opkomt aan inheemse bloemen, zoals paardenbloem, duizendblad en melkdistel: dat zijn juist de planten waar wilde bijen op afkomen!
> Zaai biologische, inheemse bloemen in je tuin, maar denk ook aan LATE BLOEIERS (herfst)
> Let goed op bij het kopen of zelf maken van een insectenhotel

🔗 LINKS:
Bron: artikel Anne Havelaar, 9 juni 2022 -> https://downtoearthmagazine.nl/iedereen-op-bij-les
> https://bijenclub.com/bloemen-voor-bijen/onweerstaanbare-bloemen-voor-bijen-kalender/
> https://www.eigenwijsblij.nl/huis-tuin/veelgestelde-vragen-en-antwoorden-over-bijenhotels

Voer de bij bij 🐝

22 april is de Dag van de Aarde.
Dit is een jaarlijks evenement dat in het teken staat van milieubescherming, en is sinds zijn introductie in 1970 een populair fenomeen geworden.
Ieder jaar wordt de periode vanaf 22 april tot eind april/mei uitgeroepen tot Week van de Aarde; en tot eind mei tot Maand van de Aarde met als hoogtepunt de Dag van de Aarde op 22 april. De activiteiten worden wereldwijd gecoördineerd door de Earth Day Association.

Nationale Zaaidag
En zo is in Nederland op 22 april ook het Nationale Zaaidag .☀️🌻🌷🐝
Op maar liefst 3000 verschillende plekken in Nederland openen tussen 10 en 22 april voedselbanken voor bijen: plekken waar je gratis inheems bloemzaad kunt ophalen. Zo kunnen we deze essentiële bestuivers samen een flinke boost geven! Want bijen, hommels, zweefvliegen, vlinders en nog veel meer bestuivers spelen een cruciale rol in ecosystemen én zijn onmisbaar voor onze voedselvoorziening.

Pollinators
Zaai er dus dit voorjaar flink op los, samen met The Pollinators. Want als het goed gaat met bestuivers, gaat het ook goed met ons.
The Pollinators voert deze actie omdat bijen het moeilijk hebben. Er is steeds minder ruimte voor bloemen. “En dat terwijl ze onmisbaar zijn in onze voedselketen: 80 procent van ons voedsel is afhankelijk van de bestuiving door bijen en aanverwante insecten”, aldus de initiatiefnemers.

In Apeldoorn kun je op zo’n 45 (!) plekken gratis bloemzaadjes ophalen! Zo werkt het:
1. Zoek een Voedselbank voor Bijen bij jou in de buurt. Het adres is bij benadering in verband met privacy. De Voedselbank voor Bijen geeft na het eerste contact het exacte adres.
2. Vul het contactformulier in om contact op te nemen met een Voedselbank voor Bijen.
3. Maak een afspraak in onderling overleg.

Zaaien doen we dus samen op 22 april, tijdens de Nationale Zaaidag & Dag van de Aarde!
(Tja, dan kan natuurlijk ook een dag eerder of later als je op 22 april andere afspraken hebt, hé 😜)

🐞🌸🐞🐝🌱🌻🌷🐞🐝🐛

🔗 Links
ThePollinators: https://www.thepollinators.org/
Voedselbanken voor bijen: https://voerdebijbij.nl/voedselbanken/
Dag van de aarde: https://www.dagvandeaarde.nl/dag-van-de-aarde/

Zaadjes, Planten, Bomen en Struiken

Terwijl de ongeduldige en/of goed georganiseerde tuinier al lang zaden in de kas of in een warme en gesloten ruimte heeft laten kiemen en al klaar staat om ze te verspenen, heeft de avontuurlijke en/of luie tuinier (waaronder yours truly 😅) gewacht totdat de temperatuur een paar dagen achter elkaar rond de 10 graden bleef hangen – en de zon een paar uur achter elkaar scheen – om zaden en zaailingen rechtstreeks in de grond te planten. Of je nu groenten & fruit in je eigen tuin, in een moestuin (vereniging) of op je balkon kweekt en ongeacht wanneer je aan de slag gaat: een belangrijke tip is om met een goede basis te beginnen. 🌱🍎🥕

Biologisch & inheems
Kies bij voorkeur voor biologisch gecertificeerde en inheemse grondsoorten, zaden, zaailingen en planten, die van nature in Nederland voorkomen of zijn geproduceerd.

Voorraad
Voordat je nieuwe zaden koopt, controleer je je oude voorraad. Maak eerst de oude zaden op voordat je een nieuw zakje opent. Ook als de T.H.T-datum al is verstreken: de meeste zaden blijven veel langer goed dan op het zakje staat aangegeven. De kans is klein dat niet alles gaat kiemen, maar het is altijd de moeite waard om ze te planten in plaats van weg te gooien. Bewaar je zaden in afgesloten papieren zakjes, droog, in het donker, en in een goed afgesloten kistje – vooral als je je zaadjes niet in je huis bewaart: knaagdieren zijn er dol op!

Ruilen
Je kunt ook met andere tuiniers die ook biologisch tuinieren zaden en zaailingen ruilen of delen. In Apeldoorn (en bij sommige moestuinverenigingen) vind je planten- en zadenbiebs waar je van ongeveer april tot november planten en zaden kunt ruilen; maar bekijk ook wat het aanbod is in de online weggeefhoek en tuiniersgroepen op Facebook.

Struikroven
Struikrovers (van de stichting Struikroven ) redden bestaande planten en struiken, die moeten wijken voor sloop of renovatie van woonwijken, en geven het in de omgeving een nieuwe bestemming.
Dit kun je ook doen door buurtapps en Facebook groepen in de gaten te houden en zelf een soort “Struikrover” held te worden door planten over te nemen en ze een nieuwe plek in je tuin of op je balkon te geven.

🔗 Kaart Apeldoorn

Tegels eruit, Vijver erin! 🐸💧🦎🌱

Het liefst zonder visjes. Tijdens het informatieve kikkercafé, georganiseerd door een lokale politieke partij eerder dit jaar, leerden we dat het heel slecht gaat met amfibieën in Nederland. Je kunt bijdragen door een vijver(tje) in je tuin aan te leggen.

Kosten
Een vijver aanleggen in de tuin hoeft niet duur of moeilijk te zijn, maar dat is natuurlijk afhankelijk van de grootte van de vijver. Wanneer je kiest voor een ecologische tuinvijver, onderhoudt deze zichzelf grotendeels en heb je geen filters of pompen nodig! Het mooie is dat je bijna overal een natuurlijke vijver kunt aanleggen.
Bonus Tip: Check ook het aanbod op de weggeefhoek en Marktplaats. Je kunt er van alles vinden, van voorgevormde vijvers tot keien, dakpannen en oude potten (handig voor het inrichten van schuilplekken rondom de vijver/tuin).

Beschermd
In Nederland zijn amfibieën beschermde soorten, dus let op: het meenemen van een beetje kikkerdril naar je vijver is eigenlijk niet toegestaan, en je mag geen amfibieën opvangen om ze in je vijver uit te zetten! Maar vrees niet, als je je tuin en de vijver aantrekkelijk en veilig inricht voor kikkers, padden en watersalamanders, zullen ze vanzelf de weg naar jouw tuinvijver vinden!


Tips voor een ecologische vijver

  • Graaf de ideale ecologische tuinvijver op een zonnig plekje.
  • Zorg voor zacht glooiende oevers waarop amfibieën gemakkelijk in en uit de vijver kunnen kruipen.
  • Maak je vijver minstens 60cm diep (liefst zelfs 1,5 meter), zodat de poel nooit tot op de bodem bevriest. Zorg ook voor ondiepe hoekjes die snel opwarmen.
  • Vul je vijver met onderwaterplanten die voor zuurstof en beschutting zorgen en een afzetplekje zijn voor eitjes.
  • Plaats GEEN vissen in je natuurlijke vijver. Ze eten namelijk veel van het andere waterleven op, zoals kikkervisjes, wat ten koste gaat van de dieren die je naar je tuin wilt lokken.
  • Zorg voor plekken met schaduw en schuilplaatsen in de buurt van de vijver.
    Noot: Hoe groter je vijver, hoe beter, maar vijvers groter dan 30m² vereisen wel een stedenbouwkundige vergunning.
    Kers op de taart
    Weet dat kikkers en padden dol op slakken en muggen(larven) zijn! Nog een goede reden om deze natuurlijke vijanden in je tuin te verwelkomen.

🔗 Links
Kijk voor meer informatie over het inrichten van een tuinvijver met kikkers en watersalamanders op:

Plant een geveltuin 🏡🌷🌻

Heb je geen tuin of wil je meer groen rondom je huis? Ga dan voor een geveltuintje of groene gevel! Deze zorgen voor ruimte voor dieren en insecten, werken verkoelend in de zomer en zorgen voor schonere lucht.

Tijdens de Week van de Groene Tuin legde Milieu Centraal uit hoe je stap voor stap een geveltuintje of groene gevel aanlegt!

1️⃣ Check bij je gemeente
Verwijder niet zomaar stoeptegels voor je huis/flat, maar check bij je gemeente wat de regels rondom geveltuinen zijn. Sommige gemeentes helpen zelfs een handje door de tegels en het zand te verwijderen. Check of er in jouw gemeente subsidies zijn voor vergroening in de Groene Subsidiewijzer (Zie 🔗 voor Apeldoorn)

2️⃣ Groene gevel?
Check de voegen. Een groene gevel kan met zelfklimmende planten tegen de muur. Dan is het belangrijk om eerst je voegwerk te controleren. Kan de muur de zelfklimmende planten aan?Je kunt ze ook op een klimconstructie laten klimmen. Deze kun je aan de muur bevestigen, maar ook daarvoor is het van belang om je muur goed te controleren.

3️⃣ Verwijder de tegels
Ga je de tegels zelf verwijderen? Wrik de tegels dan los met de spade. Gebruik de tegels voor een stapelmuurtje in je tuin of watergootje als je de regenpijp afkoppelt. Je kunt de tegels ook tweedehands aanbieden. (En meld de gewipte tegels aan voor het NK tegelwippen!)

4️⃣ Graaf het zand af
Het zand wat onder de tegels lag, moet je afgraven. Graaf minimaal 30 centimeter diep. Controleer bij je gemeente of ze een service hebben om zand of tegels op te halen.

5️⃣ Vul de plek met tuinaarde
De plek die is vrijgekomen bij het afgraven vul je met turfvrije tuinaarde. Let bij tuinaarde op het keurmerk met behulp van de Keurmerkenwijzer.

6️⃣ Plant of zaai de beplanting
De grond is nu klaar om beplant of ingezaaid te worden!

Dank voor de tip Week van de Groene Tuin ! 🤗

🔗Apeldoorn.nl/groeninitiatief

Een Gezonde Bodem

Of je nu planten, bloemen, groenten & fruit in je eigen tuin, in een moestuin (-vereniging) of op je balkon kweekt en ongeacht wanneer je aan de slag gaat: een belangrijke tip is om met een goede basis te beginnen!
In een rijke en luchtige voedingsbodem groeien en bloeien planten goed.

Tip 2 van Week van de Groene Tuin : Geef je tuin een gezonde bodem

Voor een goede voedingsbodem zijn de juiste voedingsstoffen nodig. en een bodemstructuur waardoor plantenwortels deze voedingsstoffen makkelijk kunnen bereiken. Laat je schoffel en hark maar lekker met rust: in de bovenste 15 cm van de grond zit namelijk het meeste leven en als je dat verstoort, hebben je planten het moeilijker. En hoe gezonder en sterker planten zijn, hoe minder vatbaar ze zijn voor plagen en ziektes. Zo voorkom je onnodig gebruik van (chemische) bestrijdingsmiddelen, die slecht zijn voor de bodem.
> Maak de bodem gezond en vruchtbaar door er compost of organische mest door te scheppen.
> Gebruik niet te veel mest, want dan worden planten juist slap en kwetsbaar.
> Kies liever voor potgrond zonder turf* voor je planten in potten en bloembakken, bijv. op basis van kokos.

Kies voor de juiste (turfvrije) grondsoort:
– Tuinaarde voor een nieuw stuk tuin of meer groen;
– Compost om de bodem te verbeteren;
– Potgrond om bloemetjes in een pot te planten

*Waarom turfvrij?
Turf, ofwel gedroogd veen, is een belangrijk bestanddeel van klassieke potgrond. De voordelen van turf zijn dat het heel goed water en voedingsstoffen vasthoudt, terwijl het zelf weinig tot geen voeding meer bevat. Dit maakt het prettig materiaal waardoor de meeste potgrond turf bevat.
Deze potgrond wordt nog veel verkocht. Helaas is turf een fossiele, eindige grondstof, dat gewonnen wordt in kostbare veengebieden, waar het veen afgegraven wordt. Behalve dat dit landschappen en biodiversiteit vernietigt, zorg het er ook voor dat alle CO2 die erin was opgeslagen vrijkomt. En dat terwijl het veel meer CO2 vasthoudt dan bossen. Turf groeit bovendien minder dan 1 mm per jaar, dus het wordt sneller geoogst dan het terug kan groeien.

Links – Zie voor meer info
https://weekvandegroenetuin.nl/
https://www.gardenersworldmagazine.nl/groene-school/biodiversiteit/turfvrije-potgrond-maken/
https://turfvrij.nl/

Stappenplan tegels vervangen door groen

Jaarlijks, op de laatste week van maart organiseert Milieu Centraal de voorjaarscampagne: Week van de Groene Tuin. Doel is om zoveel mogelijk Nederlandse tuinen te vergroenen en inwoners te helpen hun tuin klimaatadaptief en biodivers in te richten. We raden je van harte aan om deze top tips van Milieu Centraal te volgen!
We kijken aandachtig mee en gaan ook zelf aan de slag.

Ook rond deze tijd, begint het (jaarlijkse) NK Tegelwippen! Wat dit leuke kampioenschap inhoudt en hoe mee te doen hebben we al in een eerdere tip uitgelicht.
Daarom beginnen we nu alvast met een repost van het Milieu Centraal stappenplan om tegels te vervangen door groen.

1. Bepaal waar je tegels gaat vervangen met planten:
Komt er veel licht? Blijft de grond er lang nat of droogt die snel uit? Dit is van belang voor welke planten je kiest.
Bereken dan hoeveel kubieke meter tuinaarde je nodig hebt: dat kan door de oppervlakte van het verwijderde terras te vermenigvuldigen met 30 cm diepte.

2. Verwijder de tegels
Deze kun je hergebruiken, bijv. in een stapelmuurtje of voor het maken van een afwatergootje wanneer je de regenpijp afkoppelt. Je kunt de tegels vaak ook nog verkopen of weggeven.

3. Graaf het zand onder de tegels af
Graaf minimaal 30 centimeter diep. Controleer bij je gemeente of het afgegraven zand kan worden opgehaald.

4. Vul de plek met tuinaarde
Kies bij voorkeur biologische, turfvrije tuinaarde.

5. Plant of zaai de beplanting
Kies voor biologische en inheemse planten, die van nature in Nederland voorkomen. Ga voor plantensoorten die het goed doen op de gekozen plek.

6. Wanneer je niet voor planten kiest:
Kies voor natuurlijke halfverharding (zoals cacaodoppen, houtsnippers of boomschors) of houten vlonders i.p.v. planten, voor plekken waar je liever wilt lopen of zitten. Zo kan regenwater dan toch de grond in lopen. Deze moet je eens in de zoveel tijd aanvullen. Steenachtige materialen zoals grind, steenslag of schelpen zijn geschikter voor delen waar je vaak loopt of zit.
Waterdoorlatende klinkers of grasbetontegels zijn opties voor bijv. een parkeerplaats.

Meer info: https://weekvandegroenetuin.nl/

Heel Holland wipt!

En? Hebben we nu je aandacht? Hahaha! Wat een clickbait titel is dat toch 😆

Wip je (straks) mee? 😇
Dit is hét moment om alvast te plannen wat je straks met je tuin gaat doen! Want van 21 maart t/m 31 oktober 2024 kun je weer meedoen met het NK Tegelwippen!
Gemeenten gaan met elkaar de strijd aan en iedereen kan meedoen door tegels te wippen in z’n eigen voor-, achter-, of geveltuin! 🥳

💧 Klimaatbestendige tuin
Natuurlijk draait het kampioenschap niet alleen om winnen voor de eer, maar heeft het een hoger, gemeenschappelijk doel.
Wanneer tegels worden vervangen door gras, bloemperken, bomen en geveltuinen, wordt Nederland meer klimaatbestendig, aangenamer voor insecten en dieren, koeler op warme dagen én veel mooier!
Dus, doe mee en geef je gewipte tegels op!

🌱 Tegel eruit, plant erin!
Wip tegels en vervang ze door planten. Doe dit in je eigen tuin en geef de tegels op dan worden ze bij je gemeente opgeteld.

💪 Iedereen kan meedoen!
Zorg wel dat de tegels die je wipt van jezelf zijn. Ga niet zomaar in de openbare ruimte een plein wippen. Heb je geen tuin? Denk eens aan een geveltuin, in veel gemeenten mag je zelf een geveltuin voor je huis aanleggen. Check hiervoor de regelgeving op de website van je gemeente. Ook gemeenten zelf kunnen gewipte tegels doorgeven wanneer ze bijvoorbeeld de openbare ruimte vergroenen. Bedrijven of scholen die hun terrein vergroenen kunnen ook hun gewipte tegels opgeven.

😎 Wipper van de maand
Per klassement wint de gemeente met de hoogste TPI (tegel per inwoner) een Gouden Schep. En de gemeente met de meeste gewipte tegels wint de Gouden Tegel.
Geef je tegels op? Dan maak je kans om Wipper van de Maand te worden!

Op de website van de NK-tegelwippen vind je allerlei tuintips, informatie & inspiratie, de huidige tegelteller en de stand per gemeente: https://www.nk-tegelwippen.nl/

🚕 Tegeltaxi
De Gemeente Apeldoorn helpt je graag je tuin groener te maken, en komt door heel Apeldoorn gratis de tegels ophalen die je zelf uit je tuin verwijdert.
De Tegeltaxi in Apeldoorn rijdt vanaf eind maart tot begin mei 2024. Aanmelden kan vanaf 28 februari t/m 24 maart 2024. Zie voor meer informatie: https://apeldoorn.nl/tegeltaxi

(Nog) Niets doen is goed doen

Heb je je tuin “winterklaar” gemaakt door juist ALLE blad en organische ‘rommeltjes’ te laten liggen in je tuin en onder de struiken? HEEL GOED! 👏
Voel je nu al de lentekriebels om je tuin weer bladvrij en ‘netjes’ te maken voor het nieuwe seizoen? DOE HET (NOG) NIET! ✋

❄️ De temperaturen lopen soms mooi op als de zon schijnt maar het kan nog wel gaan vriezen. De winter is nog niet over en dat laagje blad en ander organische materiaal zijn nog zeer nuttig!

Want:
💧 een mulchlaag in de tuin is belangrijk voor het bodemleven, de bescherming van vorstgevoelige planten in de winter en het maakt de grond vruchtbaar. Bovendien houdt het water beter vast, waardoor je in de zomer minder vaak hoeft te sproeien (ook gunstig voor je waterrekening).
🐸 een dikke pak blad zorgt voor schuilplaatsen voor dieren in je tuin, zoals vogels, motten, padden, kikkers, wormen, eekhoorns, egels, vlinders, maar ook natuurlijke bestrijders zoals lieveheersbeestjes. Deze kunnen wel 100 bladluizen per dag opeten!
🦋 Cocons van rupsen klampen zich nog steeds vast aan het gedroogde, staande plantmateriaal van vorig seizoen. Haal je nu het blad weg, dan gooi je waarschijnlijk leven in je groene kliko.
🐝 Hoewel je misschien hommels en op de grond nestelende bijen begint te zien als bomen en struiken in bloei komen, dan hebben ze nog steeds beschutting nodig tijdens koude nachten.
🐦 Roodborstjes nestelen laag bij de grond en, net als veel andere vogels, hebben blad en andere klein organisch materiaal nodig voor hun nesten of rustplaatsen.

Bijkomend voordeel van (nog) niets doen in je tuin: je kan zelf op een stoeltje rustig genieten van die eerste zonnestralen, kijkend naar al dat leven dat je mogelijk maakt 💚

Paddentrek. Help je mee?

Tijdens de paddentrek maken onze lieve groenbruine vrienden de overtocht van het land naar het water. Extra opletten dus als je op de scooter, de fiets of in de auto zit. Voor je het weet, rijd je over het beestje heen.


Voortplanten
De groenbruine amfibieën worden actief zo gauw de temperatuur opwarmt. Ze gaan dan naar het water om zich voort te planten en leggen rond de 500 tot 3000 meter af om een geschikte waterplek te vinden. Vaak gaan ze terug naar de plek waar ze zelf geboren zijn. Naast padden trekken er ook kikkers en salamanders naar de waterkant.


Wat kun je doen?
Padden zijn prachtige dieren die onze bescherming nodig hebben. Wat kun je doen om mee te helpen?
– Verminder je snelheid als je langs vijvers rijdt.
– Mocht je toevallig padden, kikkers of salamanders tegenkomen op de weg: kijk waar het water is en welke kant hun neus op wijst, dat is vaak de richting waar ze naartoe willen. Je hoeft de dieren niet perse in het water te zetten, maar in de berm op een veilig plekje is vaak al genoeg. Vanaf daar redden ze zichzelf wel.
– Er zijn zoveel plekken waar padden oversteken, dat er lang niet genoeg vrijwilligers zijn. Daarom zijn paddenwerkgroepen altijd op zoek naar vrijwilligers die willen meehelpen (ook voor een nachtje) om padden, kikkers en salamanders weer veilig naar de overkant van de weg te helpen en ze zo te helpen hun voorplantingswateren veilig te bereiken. Heel dankbaar werk, en ook nog eens hartstikke leuk om te doen: zo ben je ’s avonds lekker buiten en doe je tegelijkertijd ook iets nuttigs voor de dieren en de natuur.
> Interesse om bij een van de werkgroepen in Gelderland mee te helpen? Stuur dan een mailtje naar paddentrekoost@dierenbescherming.nl
> Of kijk op www.padden.nu voor meer locaties.


Hulpjes in de tuin
Heb je last van veel slakken in je tuin? Kikkers en padden eten graag slakken op! De moeite waard om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk worden doodgereden… En eind maart/begin april wanneer de padden (weer) uit het water gaan, verwelkom je dus deze natuurlijke vijanden van de slak in je tuin en geef ze bijvoorbeeld een schuilplaats onder een struik, in een boom of onder een stapel takken.